بررسی مناسبات اجتماعی‌فرهنگی مهاجران لهستانی با ایرانیان؛ نمونه‌پژوهی شهر اصفهان (1321تا1324ش/1942تا1945م)

Abstract

در پی تهاجم آلمان و شوروی به لهستان، در جریان جنگ‌جهانی‌دوم، نیمی از خاک لهستان به اشغال اتحاد جماهیر شوروی در‌آمد و هزاران لهستانی به اردوگاه‌های کار در سیبری تبعید شدند؛ اما با ﺣﻤﻠﮥ غیر‌منتظرﮤ آلمان به شوروی، سرنوشت اسرای لهستانی تغییر کرد و در شورایی که میان دولت‌های متفق برگزار شد، دولت شوروی موافقت کرد تعدادی از اسرای لهستانی رواﻧﮥ ایران شوند. پناهندگان لهستانی بیش از سه‌ سال در برخی از شهرهای ایران، ازجمله اصفهان، زندگی کردند. ورود غیر‌منتظرﮤ مهاجران به اصفهان، وضعیت معیشت و بهداشت ساکنان شهر را دشوار کرد؛ اما به‌تدریج، ارتباط دوسویه‌ای میان آنها بر‌قرار شد و مهاجران لهستانی موفق شدند بر پوشاک و پیرایش و تفریح مردم اصفهان تأثیر گذارند. آنها در معرفی و انتقال فرهنگ و هنر ایرانی به لهستان نیز نقش مهمی ایفا کردند.<br /> باتوجه‌به تعداد چشمگیر پناهندگان لهستانی در اصفهان و برقراری مناسبات اجتماعی‌فرهنگی مهاجران با مردم این شهر، پژوهش حاضر برآن است با رویکرد توصیفی‌تحلیلی و برپاﻳﮥ منابع اسنادی، کتابخانه‌ای، مطبوعاتی و تاریخ شفاهی، این مناسبات را طی سال‌های 1321تا1324ش/1942تا1945م بررسی کند. با این رویکرد، پرسش‌هایی که مقاله حول آن تنظیم شده است عبارت‌اند از: تأثیر مهاجران لهستانی در گسترش روابط فرهنگی بین ایران و لهستان چه میزان بوده است؟ اسکان مهاجران لهستانی در اصفهان چه پیامدهای اجتماعی به‌دنبال داشته است؟