تاریخ نویسی باستان گرا و ناسیو نالیستی در ایران عصر قاجار

Abstract

در نیمه دوم قرن 19م. در ایرانِ عصر قاجار در پی برخورد ایران با دنیای غرب و به دنبال آشنایی برخی اندیشه گران ایرانی با مکاتب و اندیشه های جدید غربی از جمله ناسیونالیسم، گونه‌ی جدیدی از تاریخ نویسی در ایران شکل گرفت که در تاریخ تاریخ نویسی ایرانی بی سابقه بود. این تاریخ نویسی جدید بربنیاد باسنانگرایی، سره نویسی و بزرگداشت ایرا ن وتاریخ و فرهنگ آن یایه گذاری شد. این نگاه تاریخی که گاه با رویکردهای غیر علمی و رمانتیک همراه بود در واقع کوششی بود برای احیای استقلال فرهنگی وهویت ملی در ایران عصر قاجار. نگاه تاریخی باستانگرا و ناسیونالیستی برای اولین بار در اندیشه آخوندزاده و آثارتاریخ نویسی کسانی جون جلال الدین میرزا ظهور و با میرزا آقاخان کرمانی تداوم و در آیینه سکندری تا حدودی جنبه تحقیقی یافت. این مقاله به تحلیل پیدایش جریان تاریخ نویسی باستانگرا و ناسیونالیستی و ویژگیهای آن در ایران عصر قاجار پرداخته است.