نگرشی بر رابطۀ محمّد‌نصیر‌خان لاری با حکومت کریمخان زند

Abstract

با نگاهی به تاریخ ایران چنین استنباط میشود که شالود? حاکمیّت در این سرزمین بر دو رکن اعتقاد و عرف قرار داشته است. صفویان بر اساس اعتقاد مردم به خاندان ایشان به حکومت رسیدند و حدود دویست و پنجاه سال حکومت کردند. اما سقوط صفویان نه‌تنها به حاکمیّت آنان پایان داد بلکه قداست آن خاندان را بطور قابل ملاحظه‌ای بیرنگ کرد. از اینرو، از آن به بعد اساس حاکمیّت بر عرف قرار گرفت که شامل قدرت و اصالت خاندان میشد. نادر، بر مبنای قدرت و اقبال مردم به حکومت رسید و هرگونه مخالفتی را با کشتار مخالفین و تبعید ایلات سرکوب کرد. اما حکومت نادر زمین? اغواکننده‌ای را برای جاه‌طلبی و زیادت‌خواهی سایر رؤسای ایلات بوجود آورد. قتل نادر این فرصت را برای سران ایلات جهت پیگیری اهداف دیرینه‌شان فراهم کرد. ظهور رقبای متعدّد برای دستیابی بسریر قدرت، موجب جنگها، قتل عام، غارت، و آوارگی مردم ایران گردید. پیروزی کریمخان بر رقبایش برای حکمرانان مناطق و رؤسای ایلات چندان خوشایند نبود و با وجود حکومت شاهرخ در خراسان، بسختی حاکمیّت کریمخان را پذیرا بودند. حکام و رؤسای ایلات فارس بخصوص لار، اقتدار کریمخان را در فارس تهدیدی جدّی برای حاکمیّت منطقه‌ای خویش تلقّی میکردند. توسعه‌طلبی حکام لارستان در هنگام حکومت حاجیخان کالی، برادر نصیرخان، به حدّی رسید که در صدد تصرّف شیراز برآمد. چون حکومت لارستان و سبعه به محمّد نصیر‌خان رسید، وی تا حدّ ممکن حاکمیّت کریمخان را نپذیرفت. این امر موجب تنش و برخورد‌هایی خونین ‌بین شیراز و لار شد.