بررسی اثرات شکافنده‌ها بر گستره و شیب حفره آبشستگی در پایین‌دست سرریزهای ریزشی

Abstract

آبشستگی در پایین‌دست سرریزهای ریزشی در سدهای بلند، یکی از مسائل اساسی در طراحی حوضچه‌های استغراق و سدهای پایاب می‌باشد. یکی از روش‌های کاهش قدرت فرسایش جت آب ریزشی از این سرریزها، استفاده از شکافنده‌ها بر روی وجه پایین‌دست سرریز است. در پژوهش حاضر گستره و شیب حفره آبشستگی پایین‌دست سرریزهای ریزشی آزاد در شرایط وجود و عدم وجود شکافنده، با استفاده از یک مدل آزمایشگاهی بزرگ‌مقیاس به ارتفاع 6 متر، مورد مطالعه قرار گرفت. در پایان مشخص شد که وجود شکافنده اثرات زیادی بر گستره (طول و عرض) حفره آبشستگی می‌گذارد و به طور کلی سبب کاهش شیب‌ها و همچنین کاهش حداکثر طول و عرض حفره آبشستگی می‌شود. به طور میانگین در حالت وجود شکافنده نسبت به حالت بدون شکافنده، حداکثر طول حفره آبشستگی 20 درصد و حداکثر عرض حفره آبشستگی 17 درصد کاهش یافته است. از طرفی به طور میانگین در حالت وجود شکافنده نسبت به حالت بدون شکافنده، نسبت حداکثر طول به حداکثر عمق حفره 12 درصد و نسبت حداکثر عرض به حداکثر عمق حفره 14 درصد افزایش می‌یابد. همچنین مشاهده شد که در تمامی حالات وجود شکافنده سبب کاهش شیب حفره آبشستگی می‌شود.