توسعه مشارکتی فناوری (PTD) رهیافتی نوین برای تولید و انتقال فناوری مناسب کشاورزان خرده‌پا

Abstract

برای کمک مؤثر به کشاورزان خرده پا، یک نظام اثربخش تولید و انتقال فناوری مورد نیاز است. فقدان یک رابطه کاری نزدیک و تنگاتنگ بین سازمانهای تحقیقاتی و ترویجی با گروه‌های مختلف زارعان و سازمانهای کشاورزان یکی از مشکل ترین مسایل نهادی و ساختاری است که وزارتخانه های کشاورزی در تعداد زیادی از کشورهای در حال توسعه با آن مواجه هستند. این تحقیق با هدف معرفی رهیافت توسعه مشارکتی فناوری (PTD) انجام گردیده است. این تحقیق در مرحله اول از نوع بنیادین بوده که به شیوه مطالعات اسنادی صورت گرفته است، در مرحله دوم کاربردی بود که به روش پیمایشی انجام شد که نهایتا مدل میدانی تحقیق از آن استخراج گردید. جامعه آماری تحقیق شامل چهار گروه محققان مؤسسات تحقیقات کشاورزی (1157 نفر)، اعضای هیات علمی دانشکده‌های کشاورزی دولتی (1200 نفر)، کارشناسان ترویج کشاورزی (1684 نفر) و کشاورزان (3094763 خانوار بهره‌بردار) بود که با توجه به ویژگیهای مختلف و واریانس مربوطه و با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه به ترتیب 188 ، 163 ، 201 و 211 نفر تعیین شد. برای انتخاب نمونه مورد مطالعه از نمونه‌گیری چند مرحله‌ای تصادفی استفاده شد.داده‌های تحقیق از استانهای خراسان، آذربایجان شرقی، مازندران، کرمانشاه، خوزستان، فارس، اصفهان و تهران جمع آوری گردید. ابزار تحقیق پرسشنامه بود که پس از اطمینان از روایی و پایایی تکمیل گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و استنباطی بهره گرفته شد. نتایج نشانگر آن بود که از مجموع 53 سازوکار مدل PTD ، در 31 سازوکار توافق و تفاهم لازم بین چهار گروه کنشگران تولید، انتقال و کاربرد فناوری وجود دارد.