تعیین برنامه بهینه حمل و نقل گندم در ایران با استفاده از روش برنامه ریزی خطی

Abstract

نظر به اهمیت و جایگاه گندم در سبد کالاهای مصرفی قسمت اعظم بازار گندم تحت کنترل دولت قرار دارد. در همین راستا هر سال میلیونها تن گندم از مراکز خرید داخلی و مبادی واردات به مراکز ذخیره‌سازی حمل و از آنجا بر حسب نیاز بین مناطق مصرفی توزیع می‌گردد. در سال 1379 گندم با اختصاص 5/6 درصد از حجم کالاهای جابجا شده در کشور، بعد از سیمان بیشترین حجم جابجایی را به خود اختصاص داد. بنابراین استفاده از یک الگوی منطقی برای کاستن از هزینه‌های جابجایی این محصول ضروری بنظر می‌رسد. هدف این مطالعه ارایه یک مدل ریاضی جهت تعیین برنامه بهینه حمل و نقل گندم از مراکز استانها و مبادی واردات به مراکز ذخیره سازی و از آنجا به مناطق مصرفی بوده است. مطالعه بر اساس آمار و اطلاعات سال 1379 و با استفاده از بسته نرم افزاری Lingo به طور جداگانه برای هرماه انجام گردید. برنامه پیشنهادی باعث شد هزینه‌ها به میزان 138 میلیارد ریال (5/13 درصد)‌ نسبت به برنامه اجرا شده در سال 1379 کاهش یابد. پس از حل مسئله و تعیین برنامه بهینه با استفاده از مفهوم قیمت سایه‌ای برنامه زمانی و مکانی واردات و همچنین شیوه حمل مستقیم یا غیرمستقیم گندم از مراکز خرید به مراکز ذخیره‌سازی طبق اولویت زمانی و مکانی مشخص گردید. در صورت اجرای این دو برنامه 45 میلیارد ریال دیگر از هزینه‌های حمل و نقل کاسته می‌شود.