ارزیابی شاخصهای فیزیولوژیکی مقاومت به خشکی در آگروپیرون با استفاده از شاخص انتخاب چندگانه

Abstract

تنش خشکی بعنوان مهمترین تنش غیر زیستی نقش مهمی در کاهش تولید محصول گیاهان زراعی در جهان دارد. از این رو توجه به شاخصهای فیزیولوژیکی و گونه‌های وحشی جهت اصلاح مقاومت به خشکی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این تحقیق به منظور بررسی محل کروموزومی نشانگرهای فیزیولوژیکی مقاومت به خشکی در گونه وحشی آگروپیرون، سری کامل لاینهای افزایشی دیزومیک آگروپیرون و والدهای دهنده (Agropyron elongatum L.) و گیرنده (Triticum aestivum L.cv.Chinese Spring) در سه فاز مزرعه‌، گلخانه و آزمایشگاه مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. لاینهای افزایشی از لحاظ میزان آب نسبی برگ (RWC)، آب نسبی از دست رفته (RWL)، کارآیی استفاده از آب (WUE)، فلورسنس کلروفیل (CHF) و تبادل روزنه‌ای (SC) اختلاف معنی‌داری نشان دادند، که بیانگر تنوع ژنتیکی و امکان انتخاب برای اصلاح مقاومت به خشکی در لاینهای افزایشی می‌باشد. شاخصهای فیزیولوژیکی فلورسنس کلروفیل ، میزان آب نسبی از دست رفته و کارایی استفاده از آب نقش مهمی در تعیین معادله رگرسیون عملکرد در شرایط تنش (Ys) داشتند. بر اساس شاخص انتخاب چندگانه فیزیولوژیکی (MSI) محل‌های کروموزومی 7E، 3E و 5E دارای بیشترین مکانهای ژنی کنترل کننده صفات فیزیولوژیکی مقاومت به خشکی (QTLs) بودند. ارزیابی لاینهای افزایشی بر اساس شاخص تحمل به خشکی (STI) و شاخص تنش جوانه‌زنی(GSI) نیز نشان داد که بیشترین QTLs کنترل کننده مقاومت به خشکی بر روی کروموزومهای 7E و 3E و 5E قرار دارند.