تاثیر کاربرد نیتروژن و تراکم بوته بر برخی ویژگی‌های زراعی کنجد

Abstract

جهت ارزیابی اثرات مقادیر کود نیتروژنه و تراکم بوته بر عملکرد و اجزاء آن در دو رقم کنجد (Sesamum indicum L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار انجام گرفت. تراکم‌های بوته شامل 0/10، 6/16، 0/25 بوته در متر مربع و کاربرد نیتروژن شامل 3 میزان 0، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار و دو رقم کنجد محلی زرقان و داراب 14 بودند. میزان کود نیتروژنه تاثیر معنی‌داری روی تعداد شاخه در بوته، عملکرد دانه و درصد پروتئین دانه داشت. تراکم بوته نیز روی عملکرد دانه, عملکرد بیولژیک، شاخص برداشت و تعداد کپسول در بوته، تاثیر معنی‌داری داشت. با افزایش میزان کود نیتروژنه و تراکم بوته عملکرد دانه افرایش یافت، به نحوی که بیشترین عملکرد دانه (1724 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت در رقم زرقان با مصرف 90 کیلوگرم نیتروژن و 25 بوته در هکتار به دست آمد و بین60 و90 کیلو گرم کود نیتروژن اختلاف معنی‌‌داری وجود نداشت. کاربرد 90 کیلو گرم نیتروژن سبب افزایش پروتیین دانه به میزان 25 درصد نسبت به شاهد (بدون کود) گردید. درصد روغن دانه جزء با ثبات عملکرد بود و تحت تاثیر میزان کود و تراکم بوته قرار نگرفت. حداکثر میزان روغن دانه (56 درصد) از رقم داراب 14 با 90 کیلو نیتروژن و 10 بوته در مترمربع به دست آمد. رقم محلی زرقان از لحاظ کود , تراکم‌پذیری و عملکرد دانه نسبت به رقم داراب 14 برتری داشت، ولی از لحاظ کیفی رقم داراب 14 از میزان روغن و پروتئین بیشتری در دانه برخوردار بود.