انگیزه های مشارکت زنان روستائی در برنامه های آموزشی و ترویجی در استان فارس

Abstract

اگر چه زنان کمک عمده ای به تولید مواد غذایی در سطح جهان معمول می دارند. اما به ندرت از خدمات ترویجی سود می برند. تماس ناچیز آنان با موسسات ارائه کننده خدمات ترویجی باعث گردیده تا مسایل آنان به ندرت در نظام ترویج منعکس شود. اطلاعات حاصل شده از بررسی سال 1989 سازمان خواربار و کشاورزی (فائو) نشان می دهد که در حدود 5 درصد از کل منابع ترویج کشاورزی در سطح جهان؛ برای کشاورزان زن اختصاص داده شده و فقط 15 درصد از پرسنل ترویج جهان را زنان تشکیل می دهند. این در حالی است که در صورت یکسان بودن سایر موارد؛ زنان خدمات ترویجی را به نحو موثرتری نسبت به مردان مورد استفاده قرار داده اند. این تحقیق به بررسی انگیزه های مشارکت زنان روستایی در فعالیت های ترویجی پرداخته و به عوامل انگیزشی موثر در جلب مشارکت زنان در برنامه های ترویجی و مشارکتی می پردازد. این پژوهش با توجه به هدف آن؛ از نوع علی- قیاسی می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل 4915 نفر زنان روستایی استان فارس بود که در سال 76 حداقل یکبار در فعالیت های آموزشی ترویجی و مشارکتی مدیریت ترویج و مشارکت مردمی جهاد استان فارس شرکت کرده اند. نمونه مورد مطالعه شامل 149 نفر زون روستایی بود که بر اساس روش کوکران و با روش نمونه گیری خوشه ای جغرافیایی چند مرحله ای انتخاب شدند. برای داده پردازی علاوه بر آمار توصیفی از آماره های استنباطی نظیر ضریب همبستگی اسپیرمن؛ آزمون من ویت نی- یو و آزمون کروسکال والیس استفاده شد. در مجموع اکثر زنان روستایی مورد مطالعه نسبت به برنامه های ترویجی مورد مطالعه اظهار رضایت کرده اند. در یک اولویت بندی از کل انگیزه های مورد بحث انگیزه های "آموختن دانش و مهارت به خاطر علاقه"؛ "یادگرفتن نکات تازه و جدید" و "استفاده مفید از وقت در بین زنان مورد مطالعه به ترتیب در اولویت اول تا سوم قرار گرفتند. با استفاده از نتایج تحقیقات قبلی و بررسی سوابق موضوع جمعا 28 انگیزه برای مشارکت در فعالیت هی ترویجی استخراج گردید. این انگیزه ها در 4 گروه تقسیم بندی شدند و برای نظر خواهی به پاسخگویان ارائه شد. با توجه به ضریب همبستگی معنی دار مشاهده گردید. در نهایت پیشنهاد شد که از زنان کار آفرین برای جلب انگیزه زنان روستایی و شرکت آنان در برنامه های آموزشی ترویج استفاده شود و حتی المقدور در برنامه های ترویجی و آموزشی از کارشناس و مروج زن به جای مروجان مرد استفاده شود.