بررسی وارزیابی عملکرد سیستمهای آبیاری میکرو درسطح استان سمنان

Abstract

در شرایط آب و هوایی ایران عمده ترین سد راه افزایش تولید ،محدودیت منابع آب می باشد چرا که قسمت عمده آب استحصالی در بخش کشاورزی مصرف شده و از طرف دیگر راندمان مصرف آب نیز در این بخش حدوداً 30 تا 35 درصد میباشد. از این رو استفاده بهینه از منابع آب به عنوان محور اصلی توسعه بایستی مورد توجه قرار گیرد. قابلیت گسترش سطح زیرکشت تا بیش از سه برابر سطح کنونی در صورت تأمین آب،اهمیت موضوع را دو چندان میکند. سیستمهای آبیاری میکرو به لحاظ پتانسیل ایده آل در توزیع آب با راندمان بالا یک راه حل مطمئن در جهت استفاده بهینه از منابع آب می باشند. گسترش سطح زیر کشت در شرایط محدود بودن منابع آب حاکی از ضرورت توجه به گسترش این سیستمها در سطح کشور می شود. در راستای گسترش کمی،کیفیت یا عملکرد طرحها نیز بایستی مورد توجه قرار گیرد.اندازه گیری عوامل ارزیابی(ضرایب یکنواختی،راندمانهای پتانسیل و واقعی کاربرد آب)از اهداف اصلی این تحقیق می باشد. در این تحقیق پنج سیستم آبیاری میکرو موجود در سطح استان سمنان از نظر طراحی،اجرا و مدیریت بهره برداری مورد بررسی وهر یک در چهار نوبت در طول فصل آبیاری مورد ارزیابی قرار گرفتند. عوامل ارزیابی براساس دستورالعمل اداره حفاظت خاک آمریکا(SCS)اندازه گیری و طرحها مطابق ضوابط طراحی کنترل شدند. با اندازه گیری هشت فشار و دبی،32 قطره چکان در هر ارزیابی در یک واحد آبیاری وکنترل فشار در کل سیستم در حال کار،یکنواختی ریزش و راندمان پتانسیل کاربرد آب تعیین گردید. سیستم A ،درمیان سیستمهای موجود با متوسط یکنواختی ریزش در مانیفلد(EUm)8/91 درصد و متوسط ضریب کاهش راندمان (ERF)89/0 ومتوسط یکنواختی ریزش در سیستم (EUs)7/81 درصد دارای بهترین عملکرد بود. سیستم B با EUm 7/81 درصد، ERF 69/0 وEUs 2/57 درصد در پایین ترین سطح عملکرد بود.متوسط مقادیر EUm در کل مانیفلدهای تحت بررسی 3/87 و ERFبه مقدار 79/0 اندازه گیری گردید.متوسط یکنواختی ریزش سیستم های تحت مطالعه (EUs)به مقدار46/69 درصد و پتانسیل راندمان کاربرد(PELQ)به مقدار48/62 درصد محاسبه شد. کم بودن PELQاز یک سو به ضریب تغییرات ساخت قطره چکانها (Cv)و از سوی دیگر به مدیریت سیستمها مربوط می شود.