بررسی گیاگانی رویشگاههای گندم «تائودار» در ایران

Abstract

گندم «تائودار» (Triticum boeoticum ssp thaoudar ) یک گیاه دیپلوئیدی حاوی ژنوم پایه گندم (ژنومAA) است که به طور پراکنده در غرب و شمال غرب ایران انتشار دارد و همراه آن معمولاً گراسهای دیگر بویژه «آژیلوپس» ها هم زندگی می کنند. رویشگاههای که این گیاه و گیاهان همراه آن را در خود جای می دهند، در واقع از بهترین کلکسیونهای زنده گندمهای وحشی جهان هستند. به همین دلیل، ضروری بود که بررسی جامعی بر روی گیاگان این رویشگا هها انجام شود. این بررسی با استفاده از یک روش نوین جامعه شناسی گیاهی به نام « نئوزیگماتیسم» انجام شد و بر این اساس هفت تیپ رویشی از گندم مذکور در کل رویشگاههای مورد بررسی (صد رویشگاه برگزیده) مشخص شدند. علاوه بر این، معلوم شد که دررویشگاههای مختلف (باز هم در کل) چهار گروه«آژیلوپس» و معدودی «تریتیکوم» تیپهای گوناگون گندم «تائودار» را همراهی می کنند و غنی ترین رویشگاهها از این نظر (در واقع از نظر ذخیره وراثتی گندم) رویشگاههای منطقه ارسباران و محور «بانه- مریوان» هستند. نتایج دیگری نیز به عنوان نتایج ثانوی در این مقاله ارائه گردیده است