اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر ملال تحصیلی و اضطراب امتحان دانش‌‏آموزان دختر دبیرستانی

Abstract

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی روش درمان شناختی- رفتاری بر ملال تحصیلی و اضطراب امتحان دانش‏آموزان دختر دبیرستانی انجام شد. بدین منظور 383 نفر از دانش‌آموزان دختر ۱۵ تا ۱۸ مدارس دولتی شهر تهران در سال تحصیلی ۹۷-۱۳۹۶، به شیوه نمونه­گیری تصادفی خوشه‏ای چندمرحله‏ای انتخاب و با مقیاس ملال تحصیلی و پرسشنامه‏ی اضطراب امتحان (TAI) مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس تعداد 30 نفر از دانش‏آموزانی که مجموع نمرات اضطراب امتحان و ملال تحصیلی بیشتری داشتند به عنوان آزمودنی انتخاب و به طور تصادفی و مساوی در دو گروه کنترل و آزمایش، قرار داده شدند و نمرات کسب شده آنان در جریان نمونه‏گیری به عنوان نمرات پیش­آزمون در نظر گرفته شد. سپس گروه آزمایش در 8 جلسه 2 ساعته، تحت مداخله‏ی "درمان شناختی- رفتاری" قرار گرفت؛ این در حالی بود که افراد گروه کنترل، هیچ مداخله­ای دریافت نکردند. پس از پایان مداخله از هر دو گروه پس‏آزمون و 3 ماه پس از آن پیگیری به عمل آمد. در نهایت داده­های به دست آمده با استفاده از تحلیل کوواریانس یک­طرفه، مورد ارزیابی آماری قرار گرفت. نتایج نشان داد که آموزش گروه‏درمانی شناختی-رفتاری بر کاهش ملال تحصیلی و اضطراب امتحان دانش‏آموزان اثربخش بوده است. بر طبق یافته­ها با توجه به سودمندی درمان شناختی- رفتاری بر بهبود ملال تحصیلی و اضطراب امتحان و نظر به کوتاه مدت بودن این مداخله، به نظر می‌رسد می‏توان این روش را بر روی طیف وسیعی از مشکلات رفتاری و شناختی به کار بست که البته نیاز به تحقیقات تکمیلی دارد.