مؤلفه‌های آموزش فرهنگ شهروندی برای دانش‌آموزان دوره راهنمایی تحصیلی با تأکید بر حیطه آموزه‌های دینی و شهروند الکترونیک*

Abstract

پژوهش حاضر با هدف بررسی مؤلفه‌های آموزش فرهنگ شهروندی برای دانش‌آموزان دوره راهنمایی با تأکید بر دو حیطه شهروند الکترونیک و آموزه‌های دینی به روش توصیفی پپمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر کلیه اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 4 و دانشگاه‌های دولتی یزد، اصفهان، تهران، مشهد و شیراز در رشته‌های علوم‌تربیتی، جامعه‌شناسی و روانشناسی و بالغ بر 283 نفر بوده است. از بین جامعه آماری با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی در نرم‌افزار اکسل تعداد 103 نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر پرسشنامه محقق ساخته تدوین مؤلفه‌های فرهنگ شهروندی در دو حیطه فوق با مقیاس 5 درجه‌ای لیکرت بوده است. برای تعیین روایی ابزار پژوهش از روایی صوری، محتوایی و سازه استفاده گردید. اعتبار ابزار اندازه‌گیری با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ معادل 0.95 برآورد شد که حاکی از اعتبار بالای ابزار اندازه‌گیری است. تجزیه و تحلیل اطلاعات در دو سطح آمار توصیفی شامل (میانگین، انحراف معیار، واریانس) و آمار استنباطی شامل تحلیل عاملی، آزمونt تک متغیره، آزمون خی‌دو و آزمون تعقیبیLSD برآورد گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بعد شهروند الکترونیک دارای 15 زیر مؤلفه است که از این میان «آشنایی با طریقه مقابله با رفتارهای نابهنجار و خشونت های الکترونیکی» با بار عاملی 0.63 بیشترین ضریب و مؤلفه" فرهنگ یادگیری از طریق شبکه " با بار عاملی0.4 کمترین مقدار را به خود اختصاص داده است. در بعد آموزه‌های دینی مؤلفه «صداقت» با بار عاملی 0.70 و مؤلفه «بهداشت فردی» با بار عاملی 0.343 به ترتیب با بیشترین و کمترین ضریب از سایرمؤلفه متمایز شده‌اند. در ابعاد جمعیت شناختی بین نظرات پاسخگویان تفاوتی مشاهده نگردید.