مطالعه خطرات زیست محیطی آلاینده‌های منطقه مهریز در ایجاد آلودگی روی منابع آب زیرزمینی آبخوان یزد

Abstract

آلوده‌کننده‌هایی که به داخل زمین تراوش می‌کنند بدون زیان انتشار نمی‌یابند بلکه آنها با آب زیرزمینی حرکت می‌نمایند و می‌توانند در چاه‌ها دورتر از محل اصلی آلودگی نمایان شوند. چنانچه مواد معدنی، شیمیایی و یا باکتری در کیفیت آب اختلال به وجودآورند آلودگی آب اتفاق افتاده است. در این پژوهش مطالعات بر روی خطرات زیست‌محیطی آلاینده‌های طبیعی و صنعتی مهریز انجام و آلودگی‌های ناشی از آنها بر روی منابع آب زیرزمینی دشت یزد ـ اردکان که حدود 80 % درصد ذخایر آبی استان را در بر می‌گیرد مورد بررسی قرار گرفته است. در منطقه مورد مطالعه تعداد 10 چاه برای نمونه‌برداری انتخاب و نمونه‌برداری از چاه‌ها به روش موردی (لحظه‌ای) انجام شد. با توجه به شرایط موجود خصوصیات آب زیرزمینی و میزان حلالیت و تحرک آلاینده‌ها در آب زیرزمینی، پارامترهای شیمیایی و بیولوژیکی موردنظر برای آزمایش انتخاب و نمونه‌های تهیه شده با استفاده از روش‌های استاندارد مورد آزمایش قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصل از مطالعات زمین‌شناسی و زمین‌ریخت‌شناسی منطقه مورد مطالعه و اثرات آن بر کیفیت آب‌های زیرزمینی نمی‌توان بالا بودن برخی پارامترها و نوسانات آن در منطقه مورد مطالعه را به آلودگی‌های طبیعی نسبت داد. نقشه‌های هم غلظت که برمبنای نتایج آزمایش نمونه‌های آب در منطقه مورد مطالعه تهیه شده است، نشان می‌دهد که میزان COD و نیترات در جهت جریان آب زیرزمینی روند افزایشی داشته است. ظاهر شدن فلزات سمی و سنگین سرب در برخی نمونه‌ها نشان از ورود آلودگی از منابع غیرطبیعی دارد. بالا بودن میزان کروم شش (⁶⁺Cr) در بعضی از نمونه‌ها می‌تواند نتیجه ورود پساب‌های صنعتی یا کشاورزی به منابع آب باشد. با بهره‌گیری از نتایج این پژوهش می‌توان به حل مشکلات اکولوژیکی و بیولوژیکی این منطقه حساس اقدام نمود و در خصوص استقرار صنایع پاک که آلودگی خاص ایجاد نمی‌نمایند تصمیم‌گیری نمود تا ضمن توسعه اقتصادی، مسایل زیست‌محیطی نیز مورد توجه قرار گیرد..