اسناد هویتی ایرانیان در دورۀ پهلوی اول،1310-1320 ﻫ.ش (مطالعۀ موردی: سند ازدواج)

Abstract

از جمله منابع دست اول و مهم در مطالعات تاریخی اسنادند که بازگوکنندۀ حیات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی عصر و زمانه خودند. این منبع مهم برای مردم عادی، از لحاظ اطلاعات مندرج در آنها، و برای استفاده محققین، در فعالیت­های تحقیقاتی، دارای ارزش و اهمّیت است. با شکل­گیری اجتماعات بشری، انسان­های اولیه در جستجوی هویت خود و متمایز ساختن خویش بودند. با گذر زمان و افزایش جمعیت جوامع گوناگون، شناسایی هویتی افراد بیشتر مورد توجه قرار گرفته و روش­های مختلفی برای شناسایی به کار گرفته شده که مهمترین آنها صدور اسناد هویتی برای افراد جامعه بوده است. طرح هویت­سازی و به دنبال آن طرح اسناد هویتی محصول و نتیجۀ پیدایش نیمۀ ­دوم دولت پهلوی اول بوده است. عقدنامه­های ازدواج (نکاح­نامه) از نمونۀ اسناد هویتی هستند که به دلیل اطلاعات مندرج در آنها، بالاخص مباحث هویتی آن، از لحاظ تاریخی و حقوقی حائز اهمیت­اند. در نیمۀ دوم دولت رضاشاه، به دنبال این طرح هویت­سازی، مسئولین دفاتر ازدواج برای ثبت هر سند موظف به احراز هویت زوجین بودند و بدین ترتیب روند تاریخی تداوم و تحول سند ازدواج در تثبیت هویت ایرانی مورد توجه قرار گرفت