زوال ولایت مهرجان‌قذق بر اساس متون تاریخی و داده‌های باستان‌شناسی

Abstract

بررسی متون تاریخی و داده­های باستان­شناسی حاکی از آن است که ولایت مهرجان­قذق یکی از مناطق مهم ایران بوده که در محدودۀ شهرستان دره­شهر، به‌ویژه درۀ سیمره، شکل گرفته و تاریخ حیات آن به دورۀ اشکانی بر‌می‌گردد. داده‌های باستان‌شناسی در تأیید متون تاریخی، هم توالی استقرار از دورۀ اشکانی تا قرن 4 هجری در درۀ سیمره را نشان می­دهد و هم بیانگر آن هستند که این منطقه طی قرون 3 و 4 هجری بیش از سایر دوره­ها رونق داشته است. نمونه­های سفالی کشف‌شده در جریان مطالعات باستان‌شناسی از نظر گاه­نگاری از قرن 4 هجری جلوتر نمی­رود. لذا می‌توان گفت که ولایت مهرجان‌قذق در همین قرن 4 هجری متروکه شده است. این زمان با گزارش­های تاریخی همخوانی دارد که به رخداد زلزله، شیوع وبا و وقوع سیل در این قرن اشاره می­کنند. از سوی دیگر، متون تاریخی، داده‌های باستان‌شناسی و موقعیت و وسعت شهر تاریخی دره­شهر حاکی از این است که این محوطۀ باستانی همان شهر سیمره، مرکز ولایت مهرجان­قذق، است.