اصطلاحات دیوانی دورۀ مغول بر اساس نسخه خطی «المرشد فی الحساب»

Abstract

<span style="font-family: 'B Nazanin'; mso-bidi-language: FA;" lang="FA"><span style="font-size: medium;">یکی از مهم‌ترین دگرگونی‌های به وجود آمده در دورۀ مغولان به وجود آمدن اصطلاحات و عبارات جدید اداری و دیوانی بود، که نتیجه ادغام تجربیات اداری مغولان، ایرانیان، چینیان و ترکان در این دوره است. اگرچه دربارۀ اصطلاحات دیوانی دورۀ مغول تحقیقات و تتبّعات قابل توجهی به عمل آمده است، امّا با توجه به عدم شناسایی کامل منابع و مراجع تاریخی و ادبی این دوره، این پژوهش‌ها نتایج بایسته­ای را در بر نداشته و لازم است، که محدودۀ تحقیقات را به دیگر متون گسترش داده و با بررسی بیشتر، زوایای ناشناختۀ این دگرگونی‌ها به خوبی شناسانده شود. در این راستا و در این مقاله با بهره­گیری از بخش‌هایی از نسخۀ خطی «<em>المرشد فی الحساب»</em>، که از متون تخصصی تاریخ علم دورۀ مغول به شمار می‌رود، در دو بخش به شناسایی اصطلاحات دیوانی دورۀ مغولان و واژه­های مرتبط با آن پرداخته می‌شود. در بخش نخست نسخه خطی« <em>المرشد فی الحساب»</em>، معرفی و در بخش دوّم آن، بخشی از این نسخه که مربوط به اصطلاحات دیوانی است، بازخوانی و شناسایی می‌شود. </span></span><br />