ارزیابی بحران آب زیرزمینی در مناطق خشک و نیمه‌خشک (مطالعه موردی: دشت جغین و توکهور)

Abstract

<strong>مدیریت </strong><strong>منابع </strong><strong>آب </strong><strong>به </strong><strong>ویژه </strong><strong>آب </strong><strong>های </strong><strong>زیرزمینی ،</strong><strong>در </strong><strong>مناطق </strong><strong>خشک </strong><strong>و </strong><strong>نیمه </strong><strong>خشک، </strong><strong>اهمیت </strong><strong>خاصی </strong><strong>دارد</strong><strong>. </strong><strong>عوامل </strong><strong>مختلف </strong><strong>طبیعی</strong><strong>و </strong><strong>انسانی </strong><strong>در </strong><strong>چند </strong><strong>دهه </strong><strong>اخیر </strong><strong>موجب </strong><strong>به </strong><strong>وجود آمدن </strong><strong>شرایط </strong><strong>بحرانی </strong><strong>و</strong><strong>اُفت </strong><strong>سطح </strong><strong>آب</strong><strong>زیرزمینی </strong><strong>در </strong><strong>بیشتر </strong><strong>مناطق </strong><strong>کشور </strong><strong>شده </strong><strong>است</strong><strong>. </strong><strong>در </strong><strong>این </strong><strong>تحقیق، </strong><strong>نوسانات </strong><strong>سطح </strong><strong>آب</strong><strong>زیرزمینی </strong><strong>دشت </strong><strong>جغین و توکهور </strong><strong>در </strong><strong>استان </strong><strong>هرمزگان </strong><strong>طی </strong><strong>دوره </strong><strong>آماری</strong><strong> 20 </strong><strong>سال (از</strong><strong>سال</strong><strong>آبی</strong><strong>71-70 تا 90-89)</strong><strong>با</strong><strong>استفاده</strong><strong>از</strong><strong>هیدروگراف</strong><strong>واحد</strong><strong>مورد</strong><strong>بررسی</strong><strong>قرار</strong><strong>گرفت</strong><strong>، سپس به‌بررسی جامع وضعیت افت سطح آب‌های زیرزمینی و با در نظر گرفتن عوامل اساسی اثرگذار و آسیب‌های ناشی از آن پرداخته شده است و در نهایت با شناسایی عمده پارامترهای مؤثر و نظر به‌روند بحرانی کاهش سطح آب‌های زیرزمینی، راه‌کارهای مدیریتی مناسب در جهت کنترل و مقابله با این بحران ارائه شده است. نتایج سطح آب در 30 چاه مشاهده‌ای بیانگر آن است که متوسط افت آب زیرزمینی در حوضه جغین و توکهور، برای مدت مورد مطالعه برابر 16/8 متر بوده است و در صورت ادامه روند کنونی شرایط تغذیه و تخلیه و عدم انجام اقدامات جدی و عملی جهت کاهش برداشت بی‌رویه، طی 10 سال آینده سطح آب زیرزمینی این دشت،‌ بیش از 2/4 متر دیگر افت خواهد داشت، با حفاظت آب در کشاورزی و تهیه الگوی کشت بهینه، کنترل میزان پمپاژ آب و قیمت‌گذاری آب در بخش کشاورزی می‌توان میزان افت سطح آب زیرزمینی و پیامدهای ناشی از آن را به‌حداقل رساند.</strong>