بررسی آزمایشگاهی اثر نفوذپذیری و طول سری آبشکن‌ها بر ابعاد چاله‌ آبشستگی در شرایط غیر مستغرق در قوس 90 درجه‌ ملایم

Abstract

<strong>تغییرات</strong><strong>رودخانه‌ای</strong><strong>به‌صورت</strong><strong>فرسایش</strong><strong>و رسوب‌گذاری</strong><strong>متناوب</strong><strong>در</strong><strong>بستر،</strong><strong>تخریب</strong><strong>و</strong><strong>تعریض</strong><strong>دیواره‌ها</strong><strong>و</strong><strong>سواحل،</strong><strong>جابجایی</strong><strong>الگوی</strong><strong>مارپیچی</strong><strong>و</strong><strong>راستای</strong><strong>جریان،</strong><strong>تغییر</strong><strong>شکل</strong><strong>رودخانه (شریانی</strong><strong>- </strong><strong>مارپیچی</strong><strong>- </strong><strong>مستقیم)،</strong><strong>میانبری</strong><strong>و</strong><strong>یا</strong><strong>انحراف</strong><strong>مسیر</strong><strong>رخ</strong><strong>می‌دهد. یکی از روش</strong><strong>­</strong><strong>های متداول ساماندهی و کنترل فرسایش کناری در قوس رودخانه</strong><strong>­</strong><strong>ها، استفاده از آبشکن می</strong><strong>­</strong><strong>باشد. در تحقیق حاضر به بررسی سه نفوذپذیری 0، 33 و 64‌ درصد و سه طول مؤثر 5/10، 14 و 5/17سانتی­متر معادل 15/0، 2/0 و 25/0 عرض فلوم با چهار عدد فرود 21/0، 23/0، 26/0 و 28/0 بر ابعاد چاله­ آبشستگی در قوس 90 درجه‌‌ ملایم پرداخته شده است. نتایج نشان داد که با افزایش نفوذپذیری در هر سه طول مؤثر آبشکن</strong><strong>­</strong><strong>ها، </strong><strong>ابعاد چاله آبشستگی در عدد فرود ثابت جریان</strong><strong>کاهش می­یابد، به‌طوری‌که </strong><strong>در آبشکن با طول مؤثر 14 سانتی‌متر با افزایش نفوذپذیری به میزان 33‌ درصد نسبت به حالت 0‌درصد (نفوذتاپذیر)، حداکثر عمق، طول و عرض چاله آبشستگی در عدد فرود 28/0 به ترتیب به میزان 8/59، 9/47 و 6/38 درصد کاهش می‌یابد و همچنین با افزایش نفوذپذیری به میزان 64‌ درصد نسبت به حالت 0‌ درصد (نفوذتاپذیر)، نسبت مزبور به ترتیب به میزان 9/82، 0/66 و 5/47 درصد کاهش می‌یابد. </strong><strong>در هر سه حالت نفوذپذیری، با افزایش طول مؤثر آبشکن، ابعاد چاله آبشستگی به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش می‌یابد، به‌طوری‌که، بیشترین و کمترین ابعاد چاله آبشستگی مربوط به آبشکن با طول مؤثر 5/17 و 5/10 می</strong><strong>­</strong><strong>باشد. همچنین، با افزایش عدد فرود میزان آبشستگی افزایش یافته و بیشترین مقدار آبشستگی، در ناحیه انتهایی قوس خارجی به وقوع پیوسته است. </strong>