بررسی سرعت بیشینه در بدنة جریان غلیظ بر روی بستر با زبری‌های استوانه‌ای

Abstract

رسوبگذاری در مخازن سدها سبب کاهش حجم ذخیره و در نتیجه کاهش عمر مفید مخزن خواهد شد. در مخازن سدها با عمق زیاد، جریان غلیظ معمولاً عامل انتقال و ته­نشینی رسوبات است. اگر جریان غلیظ به طور کامل در مناطق میانی سد متوقف شود یا اجازه رسوبگذاری در نقاط حساس به آن داده نشود مقدار رسوبگذاری در پای دیواره سد کاهش یافته و در نتیجه وظایف اصلی سد مختل نخواهد شد. یکی از روش­های تغییر هیدرولیک جریان غلیظ و کند کردن آن، زبر کردن بستر است. بنابراین در تحقیق حاضر سعی شده است پروفیل سرعت بدنة جریان غلیظ بر روی بستر با زبری­های استوانه­ای مورد بررسی قرار گیرد و رابطه­ای برای سرعت بیشینه در بدنة جریان غلیظ ارائه شود. آزمایش­ها در فلومی به عرض 35 سانتی­متر، ارتفاع 70 سانتی­متر و طول 9 متر با تزریق جریان غلیظ نمکی در غلظت­های 10، 15 و 20 گرم بر لیتر و سه شیب 5/0 ، 25/1 ، 2 درصد و زبری های استوانه­ای با ارتفاع 25، 40 و 55 میلی متر انجام شد. نتایج نشان می داد شیب بستر رابطه مستقیم با سرعت بدنة جریان غلیظ دارد، افزایش شیب باعث می­شود سرعت بیشبنه بدنه در ارتفاع پایین­تری اتفاق افتد، زبری­ها باعث کاهش سرعت بیشینه بدنه جریان غلیظ می­شوند و افزایش ارتفاع زبری، تا حد معینی باعث کاهش سرعت بدنه می شود.