بهینه‌سازی مدل دراستیک در ارزیابی آسیب‌پذیری منابع آب زیرزمینی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (مطالعه موردی: دشت اندیمشک)

Abstract

چکیده <br /> با توجه به نیاز روز افزون جوامع بشری به منابع آب زیرزمینی به ویژه در مناطق خشک، حفاظت و جلوگیری از آلودگی این منابع امری ضروری می‌باشد. ارزیابی آسیب‌پذیری آب‌های زیرزمینی نقش حیاتی در حفاظت و بهره‌برداری از این منابع دارد. یکی از متداول­ترین مدل‌های ارزیابی آسیب‌پذیری آب‌های زیرزمینی، مدل دراستیک است. سلیقه‌ای بودن نرخ‌بندی پارامترهای به کار رفته در این مدل، مشکل اصلی آن به شمار می­رود. در مطالعه حاضر، وزن‌دهی پارامترهای مدل دراستیک با روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) اصلاح گردید. جهت تعیین مدل بهینه، ضریب همبستگی بین شاخص آسیب­پذیری و غلظت نیترات آب زیرزمینی با استفاده از روش تحلیل رگرسیون خطی ساده محاسبه گردید. نتایج این تحلیل نشان داد که مدل دراستیک بهینه نسبت به مدل دراستیک نرمال از همبستگی بهتری با غلظت نیترات برخوردار می‌‌باشد. همچنین برای ارزیابی خطرپذیری آبخوان به آلودگی، پارامتر کاربری اراضی به پارامترهای قبلی افزوده و بدین ترتیب نقشه آسیب­پذیری ویژه آبخوان تهیه گردید. نتایج حاصل نشان داد که حدود 65 درصد از آبخوان دشت اندیمشک از خطرپذیری آلودگی خیلی کم و 35 درصد مابقی، دارای خطرپذیری آلودگی کم می‌باشد.