انقلاب اسلامی: حوزویان و تولید علوم انسانی اسلامی

Abstract

انقلاب اسلامی ‌در شرایطی به وقوع پیوست که قدرت‌های جهانی با داعیه نظم جهانی و در قالب مفاهیم جهانی‌شدن و دهکده جهانی به دنبال تسلط بر جهان بودند. غایت جهانی و مخاطب عام این انقلاب که با تأسی به گزاره‌های دینی عموم مردم و بشریت بود، نقطه تعارض این حرکت با امپریالیسم جهانی و نظام سلطه بود. انقلاب ایران که مدعای ایدئولوژیک و فرهنگی مبتنی بر اسلام داشت، بدون بازتولید چارچوب‌های تئوریک لازم در ابعاد نرم‌افزاری به این مهم نخواهد رسید. بنابراین تولید علوم انسانی اسلامی ‌به‌مثابه نرم‌افزار جهان اسلام در رشته‌های مختلف موتور محرکه این انقلاب تلقی می‌شود. حوزه‌های علمیه به‌عنوان متولیان علوم اسلامی ‌بعد از انقلاب اسلامی ‌ظرفیت‌های بالقوه جهت تحقق این مهم دارند. در نوشتار حاضر پرسش‌محوری ما این است که چه نسبتی بین حوزه‌های علمیه و علوم انسانی اسلامی ‌برقرار است و انقلاب اسلامی ‌چگونه شرایط مطلوب را محقق کرده است؟ یافته‌های تحقیق دال بر آن است که انقلاب اسلامی ‌تولید علوم انسانی اسلامی ‌را از امکان به ضرورت تبدیل کرده است و همچنین تولید و تأسیس این علوم بالاصاله بر عهده حوزه‌های علمیه است؛ اگرچه این مدعا نافی رسالت دانشجویان متعهد و آشنا به علوم انسانی نیست. روش تحقیق در نوشتار حاضر، روش تحلیلی ـ توصیفی و جمع‌آوری داده‌ها نیز اسنادی است.