برهان کیهان‌شناختی و چالش های تئوری مکانیک کوانتومی

Abstract

در اوایل قرن بیستم هم‌زمان با سیر تحولات جدید علم فیزیک، پارادایمی مطرح شد که از آن به عنوان فیزیک کوانتوم یاد می‌شود که یکی از اصول حاکم بر آن اصل عدم قطعیت است. اهمیت آن از این جهت است که برخی از تفاسیر آن منجر به انکار اصل فلسفی علیت خواهد شد و متعاقب آن براهین کیهان‌شناختی اثبات وجود خدا که همگی به نوعی بر اصل علیت استوار است از ناحیه علم تجربی به چالش کشیده می شود. در این نوشتار ضمن بررسی فیزیک کلاسیک و فیزیک کوانتوم، چالش‌هایی که از سوی تئوری مکانیک کوانتومی متوجه براهین کیهان‌شناختی می‌شود واکاوی خواهد شد. ادعای ما این است که می‌توان تعبیری از مکانیک کوانتومی ارائه کرد که با اصل علیت سازگار باشد. در نتیجه فیزیک کوانتوم و اصل عدم قطعیت چالشی برای براهین کبهان‌شناختی نخواهد بود. گرچه هنوز نقدهای فلسفی‌ای که به اصل علیت از دیدگاه‌های مختلف وارد شده است جای کاوش و تأمل دارد.