تأثیر عصاره‌ی هیدرو الکلی گیاه اکالیپتوس بر مهار زیستی نماتود مولد زخم ریشه‌ی چای (Pratylenchus loosi)

Abstract

به ‌دلیل اهمیت بیماری نماتود مولد زخم ریشه‌ی چای در باغ‌های چای شمال کشور و با توجه به اینکه کنترل شیمیایی این نماتود صرفه اقتصادی نداشته و در ضمن برای انسان و محیط‌زیست خطرات بالایی دارد؛ در این تحقیق کارایی عصاره‌های آبی، اتانولی و متانولی گیاه اکالیپتوس علیه لاروها و بالغین نماتود مولد زخم ریشه‌ی چای موردبررسی قرار گرفت. درصد مرگ ‌و میر لاروها و بالغین در پنج غلظت (۴۰۰۰، ۲۳۰۰، ۱۱۰۰، ۵۰۰ پی پی ام و غلظت صفر به‌عنوان شاهد) و در چهار بازه‌ی زمانی ۲۴، ۴۸، ۷۲ و ۹۶ ساعت محاسبه شدند. برای شاهد از آب مقطر استریل استفاده گردید. نتایج حاصل از تجزیه‌ واریانس داده‌ها نشان داد که بین غلظت‌ها و بازه‌های زمانی مختلف تفاوت بسیار معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد وجود دارد. مقایسه تأثیر عصاره‌های گیاه اکالیپتوس بر درصد مرگ‌ و میر لارو نشان داد که، عصاره آبی با ۴۰/۶۲٪ در غلظت ۴۰۰۰ پی‌پی‌ام بیش‌ترین اثر و در بازه‌های زمانی مورد آزمایش، عصاره متانولی با ۳۹/۵۳٪ بیش‌ترین تأثیر را بعد از گذشت ۹۶ ساعت داشت. در مقایسه، تأثیر عصاره‌ها بر درصد مرگ‌ و میر بالغین نیز، عصاره اتانولی در غلظت ۴۰۰۰ پی‌پی‌ام با ۲۸/۵۸٪ بیش‌ترین اثر و عصاره آبی بعد از گذشت ۹۶ ساعت با ۷۱/۴۳٪ بیش‌ترین تأثیر را داشت. همان‌طور که پیش‌تر گفته شد در بین عصاره‌های تهیه‌شده، اثر متقابل تنها در عصاره اتانولی معنی‌دار بوده و با غلظت ۴۰۰۰ پی‌پی‌ام بعد از گذشت ۹۶ ساعت باعث بازدارندگی و درنهایت مرگ ‌و میر ۸۸/۶۸٪ از لاروهای نماتود مولد زخم ریشه‌ی چای شد.