تحریک پاسخ‌های دفاعی گیاه Phaseolus vulgaris به Rhizoctonia solani با استفاده از قارچ‌کش بیولوژیک

Abstract

بیماری مرگ گیاهچه یکی از بیماری‌های عمده Phaseolus vulgaris در نقاط مختلف کشور است. به‌دلیل خاک‌زاد بودن عوامل مرگ گیاهچه، استفاده از سموم شیمیایی نتیجه رضایت‌بخشی به بار نمی‌آورد، به همین جهت در سال‌های اخیر توجه زیادی به مهار زیستی به‌خصوص با استفاده از قارچ‌ تریکودرما شده است. یکی از مکانیسم‌های تریکودرما، تحریک سیستم دفاعی گیاه است. در تحقیق حاضر از پنج گونه‌ تریکودرما (هارزیانوم، ویریده، وارینس، اتروویریده و کنینجی) برای مقاومت در گیاه لوبیا (Phaseolus vulgaris) علیه Rhizoctonia solani استفاده شد. برای بررسی تأثیر القای جهش در ژنوم تریکودرما در میزان القای مقاومت در گیاه، از هر گونه موتانت برتر آن نیز برای تیمار گیاهان استفاده شد. آزمایش‌ها در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شدند. عملکرد، غلظت مالون‌دی‌الدهید، پرولین، کلروفیل a، b و کارتنوئیدها و پروتئین گیاهان تحت تیمار در گلخانه ارزیابی شد. داده‌ها نشان دادند، موتانت‌های این گونه‌های تریکودرما توانایی بیوکنترل بیماری بالاتری از والد همان گونه‌ها دارند که قدرت رقابت قارچ‌کش زیستی تهیه‌شده از موتانت‌ها را در مقایسه با قارچکش زیستی گونه‌های والد یا سموم شیمیایی بالاتر برد. میزان پروتئین محلول، فعالیت آنزیم‌ها و کلروفیل a، b و کارتنوئید در تیمارهای تریکودرما در مقایسه با شاهد تلقیح‌شده با بیمارگر افزایش یافت. در مجموع نتایج این آزمایش‌ها نشان داد، فرمولاسیون‌های پوشش بذر با قارچ‌های تریکودرمای موتانت و والد نسبت به سایر فرمولاسیون‌ها در کنترل بیماری مرگ گیاهچه و القای مقاومت در لوبیا دارای کارایی بهتری هستند.