تعیین فراوانی، خصوصیات بیولوژیکی و جایگاه تبارزایی جدایه های ویروس A سیب زمینی بر اساس توالی ژن پروتئین پوششی در دو استان خراسان رضوی و مرکزی

Abstract

و <br />ویروس A سیب‌زمینی (PVA) از جمله ویروس­های مهم خسارت‌زا در سیب‌زمینی می­باشد. در بهار وتابستان 1389، تعددا 280 و463 نمونه برگی به‌ترتیب علائم‌دار و تصادفی و نیز تعداد 1336 غده از مزارع سیب‌زمینی استان­های خراسان رضوی و مرکزی جمع­آوری وکل نمونه­ها با استفاده از آزمون الایزا از نظر آلودگی به ویروس PVA مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل بیانگر گسترش آلودگی به این ویروس در 39 و 10 درصد نمونه­های علائم­دار، 24 و 5 درصد نمونه­های تصادفی و 17 و 13 درصد غده‌های جمع­آوری‌شده به‌ترتیب از دو استان مرکزی و خراسان رضوی بود. همچنین دامنه میزبانی جدایه­های PVA به‌دست آمده در شرایط گلخانه روی 10 جنس و گونه گیاه محک مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از روش RT-PCR ناحیه ژن پروتئین پوششی (CP) چهار جدایه PVA، تکثیر و توالی آن تعیین شد (رس‌شمار). توالی نوکلئوتیدی ژن CP چهار جدایه ایرانی PVA با توالی مربوطه در 37 جدایه خارجی این ویروس مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفته و درخت تبارزایی رسم گردید. در این درخت، 41 جدایه مورد بررسی بر اساس ژن CP به دو گروه اصلی I (شامل دو زیرگروه IA و IB) و II تقسیم شدند. سه جدایه ایرانی Ar2، Kh4 و F2 از استان مرکزی در زیرگروه IA دارای بیشترین شباهت با جدایه­هایی از آلمان و هلند (به‌ترتیب Y11427 و X91968) و جدایه Gh4 در زیر گروه IB دارای بیشترین شباهت با جدایه­ای از چین (DQ309063) بود. این اولین مطالعه در زمینه روابط تبارزایی جدایه­های ایرانی PVA و نیز اولین گزارش از وقوع آلودگی به این ویروس در مزارع سیب­زمینی استان مرکزی می­باشد. نتایج حاصله نشان‌دهنده حضور واریانت­ها و جدایه­های متنوع این ویروس در کشور بوده و این اطلاعات در تهیه و اصلاح ارقام مقاوم سیب­زمینی در برابر این ویروس حائز اهمیت است.