بررسی نرعقیمی در ارقام تجاری چغندرقند

Abstract

در چغندر چندین نوع سیستم نرعقیمی سیتوپلاسمی معرفی شده است. در بین سیستم¬های نرعقیمی شناخته شده، تاکنون سیستم نرعقیمی سیتوپلاسمی آون در تولید ارقام هیبرید تجاری گزارش شده است. کشف این سیستم نرعقیمی در جمعیت¬های زراعی چغندرقند توسط آون، در توسعه ارقام هیبرید نقش به¬سزایی داشته و روند اصلاحی چغندرقند را تغییر داده است. گیاهان ارقام تجاری تولید شده با این سیستم نرعقیمی، بصورت نیمه¬بارور هستند. به¬منظور بررسی تنوع سیتوپلاسمی و نوع سیستم نرعقیمی به¬کار رفته در اصلاح ارقام تجاری کنونی چغندرقند، از نشانگرهای مولکولی ماهوارکی میتوکندیایی و یک نشانگر نرعقیمی PCR-RFLP کلروپلاستی استفاده شد. الگوهای باندی چهار رقم تجاری و دو لاین نرعقیم و نربارور، حضور سیستم نرعقیمی سیتوپلاسمی آون در اصلاح این ارقام تجاری را نشان دادند. تنوع سیتوپلاسمی در بین ارقام تجاری مشاهده نشد. اما تلاقی بین گیاهان رقم تجاری کاملاً نرعقیم با گرده افشان SHR01-P12 و بررسی باروری نتاج حاصل از تلاقی نشان داد که بیش از نیمی از نتاج عقیم هستند. به این ترتیب به¬نظر می¬رسد که عامل ژنتیکی علاوه بر سیستم نرعقیمی سیتوپلاسمی آون در تولید برخی ارقام تجاری نقش دارند.