شناسایی و خوشه‌بندی شاخص‌های اولویت‌بندی پروژه‌های توسعه محصول جدید دفاعی با روش سنجش مؤلفه‌های اصلی مبتنی بر داده‌کاوی

Abstract

در مراکز تحقیق و توسعه دفاعی با توجه به محدودیت منابع، امکان انجام همه پروژه‌های توسعه محصول جدید دفاعی وجود ندارد، لذا اولویت‌بندی این پروژه‌ها ضروری است. از روش‌هایی که می‌توان در این خصوص بکار گرفت، تصمیم‌گیری چند شاخصه است. یکی از پیش‌نیازهای اساسی برای استفاده از این روش، شناسایی شاخص‌های مناسب با در نظر گرفتن رویکرد دفاعی، دسته‌بندی آن‌ها و درنهایت وزن دهی به آن شاخص‌ها می‌باشد که در این پژوهش موردبررسی قرارگرفته است. روش پژوهش حاضر ازنظر گردآوری داده‌‌ها، از نوع توصیفی- پیمایشی و ازنظر هدف با توجه به آنکه از نتایج یافته‌ها برای حل مسئله موجود در سازمان استفاده می‌شود کاربردی می‌باشد. جامعه آماری این تحقیق، صنایع دفاعی، و خبرگان مورداستفاده در این تحقیق مدیران و کارشناسان مراکز تحقیق و توسعه و مدیران پروژه‌های طراحی محصول هستند. در این مقاله پس از مصاحبة میدانی گسترده با متخصصان مراکز تحقیق، شاخص‌های موردبررسی جهت اولویت‌بندی پروژه‌های توسعه محصول جدید دفاعی در 5 حوزة دفاعی، سازمانی و استراتژی، دانشی و فنی، ریسک و بازار استخراج گردید؛ چون تعداد شاخص‌های شناسایی‌شده گسترده بودند، این امر درنهایت خطای انتخاب پروژه را افزایش می‌داد؛ بنابراین به‌منظور کاهش شاخص‌ها از تکنیک داده‌کاوی شاخص‌ها با روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی استفاده گردید. این روش بر روی 42 شاخص شناسایی‌شده، با کمک امتیاز‌های داده‌شده بر روی 21 پروژه، انجام گرفت و درنهایت تعداد شاخص‌ها به 25 شاخص در 5 حوزه بیان‌شده کاهش یافت و با توجه به خوشه‌بندی شاخص‌ها عناوین مرتبط با هر خوشه تعیین گردید. همچنین پس از وزن دهی با روند برآورد نسبت، حوزة دفاعی با وزن 0.29، بیشترین اهمیت و حوزه بازار با وزن 0.09 ، پایین‌ترین اولویت را کسب نمودند.