مقایسه برخی صفات جوانه زنی و بنیه بذورجمعیت‌های مختلف گونه بومادران Achillea wilhelmsii C. Koch در شرایط شاهد و پیش سرما

Abstract

گیاه بومادران Achillea wilhelmsii C.Kochیکی از گونه های مرتعی و دارویی کشور است که هم اکنون به دلیل استفاده بی‌رویه آن جهت مصرف دارویی و بهداشتی، در معرض نابودی قرار گرفته است. در این تحقیق آزمون جوانه زنی 23 جمعیت گونه بومادران Achillea wilhelmsii که از استان های مختلف کشور جمع آوری شده بودند، در دو شرایط شاهد و تیمار (سرمادهی) انجام شد . صفات جوانه‌زنی شامل سرعت جوانه‌زنی، درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه طول ساقه‌چه، طول گیاهچه، شاخص بنیه بذر و نسبت طول ریشه‌چه به ساقه‌چه بودند. تجزیه و تحلیل آماری بر پایه فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات تیمار در جمعیت برای تمام صفات جوانه زنی در سطح یک درصد معنی‌دار می‌باشد. درمقایسه میانگین‌ها برای صفات مختلف جوانه‌زنی، در شرایط شاهد و سرمادهی مشخص گردید که تیمار پیش سرما باعث افزایش معنی‌دار در میانگین سرعت جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه و کاهش معنی‌دار در طول ریشه‌چه و نسبت طول ریشه‌چه به ساقه‌چه شده ولی تاثیر معنی‌داری روی درصد جوانه‌زنی، طول گیاهچه و شاخص بنیه بذر ندارد. بیشترین مقدار سرعت ‌جوانه‌زنی درجمعیت‌های 9820 (کردستان- دیواندره)،9961 (کردستان-سنندج) در شرایط سرمادهی، و بیشترین مقدار درصد جوانه‌زنی در جمعیت 9820(کردستان-دیواندره) در شرایط سرمادهی و جمعیت 19486‌(کردستان-بانه) در شرایط شاهد بدست آمد. جمعیت 9961(کردستان-سنندج) بیشترین مقدار طول ریشه‌چه، طول گیاهچه و شاخص بنیه بذر را در شرایط شاهد و بیشترین مقدار طول ساقه‌چه در شرایط سرمادهی را نشان داد. بنابراین سرما باعث تسریع در جوانه‌زنی بذور گونه بومادران A. wilhelmsii شد ولی در طول دوره جوانه‌زنی تاثیر چندانی روی درصد جوانه‌زنی بذور، طول گیاهچه و شاخص بنیه بذر نداشت.