کمی‌سازی اثر تنش‌های خشکی و شوری بر جوانه‌زنی بذرهای کنجد شیطان (Cleome viscose L.) و طحله (Corchorus olitorius L.)

Abstract

کنجد شیطان (Cleome viscose L.) و طحله (Corchorus olitorius L.) از علف‌های هرز مهم مزارع ذرت خوزستان محسوب می‌شوند. لذا این مطالعه با هدف کمی‌سازی اثرات کاهش پتانسیل آب و سطوح شوری بر جوانه‌زنی گونه‌های مذکور طراحی شد. برای توصیف اثر کاهش پتانسیل آب بر جوانه‏زنی بذر این دو علف‌هرز از محلول‌های اسمزی با غلظت‌های 0، 2/0-، 4/0-، 6/0-، 8/0- و 0/1- مگاپاسکال و برای تعیین اثر تنش شوری بر جوانه‌زنی از محلول‏های 0، 50، 100، 150، 200، 250، 300، 400 و 500 میلی‌مولار کلرید سدیم (NaCl) استفاده شد. ثابت هیدروتایم (Hθ)، آستانه پتانسیل آب برای شروع جوانه‌زنی (Ψb(0)) و میانه پتانسیل آب پایه (Ψb(50)) برای کنجد شیطان به­ترتیب معادل 30/14 مگاپاسکال ساعت، 32/1- و 89/0- مگاپاسکال و برای طحله به­ترتیب معادل 85/11 مگاپاسکال ساعت، 13/1- و 88/0- مگاپاسکال برآورد شد. آستانه پاسخ کنجد شیطان برای 50 درصد کاهش حداکثر جوانه‌زنی به شوری معادل 80/246 میلی‌مولار و برای طحله معادل 217 میلی‌مولار بود. در مجموع، مرحله جوانه‌زنی بذر علف‌های هرز کنجد شیطان و طحله نسبت به تنش خشکی نسبتاً متحمل و به تنش شوری متحمل بود.