بررسی امکان نگهداری بذر کُنار [Ziziphus spina-christi (L.) Desf.] در شرایط فراسرد

Abstract

گونۀ Ziziphus spina-christi (L.) Desf.. گونه‌ای است درختی که در مناطق جنوبی کشور رویش دارد. به­دلیل محدود بودن دامنه‌ اکولوژیک، تخریب بعضی از عرصه‌های رویشگاهی و وجود توده‌های بومی متنوع لازم است از فرسایش ژنتیکی و از بین رفتن این ذخایر جلوگیری به عمل آید. به­منظور بررسی امکان نگهداری بلند مدت بذر این گونه در شرایط فراسرد یا برودت C°196- و بررسی رشد بذرهای فراسردی در شرایط آزمایشگاه و گلخانه، بذر این گونه از رویشگاه طبیعی آن، جمع‌آوری و قبل از ذخیره‌سازی در فراسرد از سه پیش تیمار شاملDesiccation, PVS2 و گلیسرول 30 درصد همراه با شاهد استفاده شد. بذرهای تیمار شده به­مدت یک هفته، یک ماه و یک سال در شرایط فراسرد یا C°196- نگهداری شدند. بذرها پس از خروج از این شرایط، در آزمایشگاه و گلخانه مورد آزمایش قرار گرفتند و تعدادی از صفات مرتبط با جوانه‌زنی بذر و استقرار بررسی شد. نتایج نشان داد بذر کنار قابل نگهداری در شرایط فراسرد می‌باشد. در بررسی اثر پیش­تیمار‌ها در حفاظت از بذر در شرایط فراسرد، مشخص شد تفاوت معنی‌داری بین پیش­تیمار‌هایDesiccation, PVS2 وگلیسرول 30 درصد برای اغلب صفات وجود دارد. اثر متقابل مدت زمان نگهداری بذر در شرایط فراسرد و پیش­تیمارهای مختلف بر میانگین صفات نشان داد که در تعدادی از صفات، تفاوت بین زمان‌ها وجود دارد ولی در تعداد دیگری از صفات، این تفاوت­ها معنی‌دار نبود. بذرهای جوانه­زده فراسرد در شرایط گلخانه به خوبی مستقر شدند. در این مطالعه، بهترین پیش­تیمار برای نگهداری بذر کنار در شرایط فراسرد، پیش­تیمار Desiccation یا آبگیری بود.