ارزیابی عمق اپتیکی حاصل از تصاویر ماهواره MODIS در خلیج فارس

Abstract

ذرات گرد‌و‌غبار در اتمسفر از نواحی خشک و نیمه خشک دنیا منشأ گرفته و اصلی‌ترین منبع ریزگرد‌های معدنی است. استفاده از سنجش از دور ماهواره‌ای ریزگردها، این توانایی را در این تکنیک به‌وجود آورده است تا اطلاعات ارزشمندی برای کمک به طراحی شبکه اندازه‌گیری و برآورد میزان ریزگردها در محیط‌های دریایی فراهم کند. رسوب ریزگردها در مناطق اقیانوسی، مواد مغذی کلیدی از قبیل آهن را برای فیتوپلانکتون‌های اقیانوسی فراهم می‌کند. در تحقیق حاضر عمق اپتیکی ریزگردها در منطقه خلیج فارس از مارس 2008 تا دسامبر 2013 بررسی شده است. برای این ‌کار از داده‌های سنجنده MODIS ماهواره‌های آکوا و ترا و همچنین داده‌های ذرات معلق (PM10) ایستگاه‌های محیطزیست و عمق اپتیکی ایستگاه‌های AERONET، به منظور ارزیابی عمق نوری ریزگردها استفاده شده است. نتایج نشان ‌داد که داده‌های عمق اپتیکی(AOD) از سنجنده MODIS دارای دقت قابل قبولی هستند و همبستگی بسیار زیادی بین مقادیر اندازه‌گیری شده با MODIS و شبکه AERONET، وجود دارد (ضریب همبستگی: 90/0). مقایسه‌ای بین مقادیر عمق اپتیکی (AOD) حاصل از اندازه‌گیری توسط سنجنده MODIS ماهواره‌های آکوا و ترا و میزان ذرات معلق (PM10) برآورد شده از ایستگاه‌های محیطزیست در منطقه خلیج فارس نیز صورت گرفت. این بررسی‌ها نشان داد که بین این دو مقدار، همبستگی معنی‌دار برای دو ماهواره آکوا و ترا در منطقه مطالعاتی وجود دارد و ضریب همبستگی در فصل تابستان بیشتر از زمستان است. نتایج این بررسی نشان داد که داده‌های عمق اپتیکی حاصل از تصاویر ماهواره MODIS می‌توانند اطلاعات دقیقی از میزان ریزگردهای منطقه خلیج فارس فراهم نمایند.