قاعدة «نفی‌حرج» از مهم‌ترین قواعد فقهی است که به استناد آن حکم حرجی و مشقّت‌زا نفی می‌شود. این قاعده از دیرباز در دامن قاعدة «لاضرر» رشد کرده و نخستین کسی که به گونه‌ای مستقل بدان پرداخته، مرحوم ملاّ احمد نراقی است. فقها ...

نگاشته‌ای که در پیش رو دارید، دربردارندة توضیحاتی پیرامون قاعدة «درء» می‌باشد. نگارنده، پس از بیان پیشینة طرح قاعده در آثار فقهای گذشته، ضمن ارائة مدارک، به بررسی‌های پیرامونی قاعده ـ مانند حیطة شمولِ آن در شبهات حکمیه و ...

: این مقاله، گزارشی از قاعدة «المیسور لایسقط بالمعسور» و مفاد آن در فقه شیعه و عامه و حقوق ایران است. قاعدة مزبور هر چند مفهومی پردامنه دارد، اما در عمل مورد بی‌مهری قرار گرفته و در مواردی هم که مورد استفاده ...

قاعدة «الضرورات تبیح المحظورات» از قواعد مربوط به احکام ثانویه همچون نفی ضرر و نفی حرج است که فقیهان، در بسیاری از ابواب فقهی به آن استناد نموده‌اند. تفاوت میان سه قاعدة بالا و کیفیت استناد به این قاعده، از نقاط جدایی میان ...

«نفی سبیل» از مهم‌ترین قواعد فقهی مورد استناد بسیاری از فقیهان شیعه و اهل‌سنّت، به شمار می‏آید. فقیهان از دیرباز این قاعده را مورد کنکاش قرار داده‏اند، امّا با توجه به ارزش‌مندی این قاعده و تعیین‌کننده بودن آن در روابط ...

قاعدة فراش، از جمله قواعد فقهی معروف و مشهوری است که عامه و خاصه پذیرفته‌اند. این قاعده، در ضمن مسائل فقهی، مورد بحث قرار می‌گیرد. از آن‌جا که قاعدة فراش، به دنبال اثبات نسب فرزند است، لذا در همه مباحث مرتبط با مسأله نسب، ...