جداسازی و شناسایی باکتری‌های مقاوم به جیوه از آب و رسوبات رودخانه کر

Abstract

سابقه و هدف: جیوه یکی از سمی‌ترین فلزات سنگین می‌باشد. مقادیر اندک جیوه برای همه موجودات زنده سمی است. با این وجود برخی از باکتری‌ها با مکانیسم‌های خاص در برابر جیوه مقاوم هستند. هدف از این پژوهش جداسازی و شناسایی باکتری‌های مقاوم به جیوه و بررسی ارتباط بین میزان آلودگی محیط به جیوه و احتمال جداسازی باکتری‌های مقاوم است. مواد و روش‌ها: نمونه‌برداری از آب و رسوبات چهار ایستگاه در طول رودخانه کر و از تابستان 1385 تا بهار 1386 انجام گرفت. میزان جیوه در نمونه‌ها با روش بخار سرد و به‌وسیله دستگاه جذب اتمی اندازه‌گیری شد. تعداد باکتری‌ها در دو محیط کشت حاوی mg/l10 کلرید جیوه و بدون جیوه شمارش گردید. جداسازی باکتری‌های مقاوم از طریق غنی‌سازی اولیه و کشت مستقیم در محیط جامد حاوی mg/l10 کلرید جیوه صورت گرفت. باکتری‌ها به‌وسیله تست‌های متداول بیوشیمیایی شناسایی گردیدند. یافته‌ها: تعداد باکتری‌ها در محیط کشت بدون جیوه CFU/ml10⁷×10 و بیشتر از محیط فلزدار بود. فراوانی باکتری‌های مقاوم به جیوه در ایستگاه پل‌خان 2/54 و در ایستگاه درودزن 3/4 درصد شناسایی شد. این ایستگاه‌ها از نظر میزان آلاینده جیوه به‌ترتیب آلوده‌ترین و پاک‌ترین ایستگاه‌ها بودند. باکتری‌های <em>Entrobacter sp</em>.، <em>Klebsiella sp</em>.، <em>E. coli</em>، <em>Serratia marcescens</em> و <em>Pseudomonas sp</em>. به عنوان باکتری‌های مقاوم به جیوه جداسازی و شناسایی گردید. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از روش غنی‌سازی اولیه در مقایسه با روش کشت مستقیم، موجب جداسازی بهتر باکتری‌های مقاوم می‌شود. علاوه بر این افزایش میزان جیوه در محیط، احتمال جداسازی باکتری‌های مقاوم به جیوه را افزایش می‌دهد.