عوامل محیطی تبیین کننده توزیع ارتفاعی سوسماران در ایران (مطالعه موردی خانواده لاسرتیده)

Abstract

اطلاعات اندکی در ارتباط با توزیع ارتفاعی سوسماران در ایران در دسترس است. در حالی که تعیین مناطق ارتفاعی با بیشترین تعداد گونه میتواند برای انتخاب مناطق حفاظت شده مفید باشد. در مطالعه حاضر الگوی توزیع ارتفاعی 48 گونه از سوسماران ایران متعلق به خانواده لاسرتیده در امتداد شیب‌های ارتفاعی مورد بررسی قرار گرفت. به منظور تعیین الگوی توزیع ارتفاعی اعضای خانواده لاسرتیده مدل رقومی ارتفاع کشور به طبقات ارتفاعی صد متری تقسیم شد و تعداد گونه در هر طبقه ارتفاعی ثبت شد. ارزش عددی متغیرهای شیب، مساحت، ارتفاع، شاخص تشعشع حرارتی، شاخص نرمال شده پوشش گیاهی، بارش سالیانه، بارش در مرطوب ترین ماه سال، بارش در خشک ترین ماه سال، بارش در مرطوب ترین فصل سال، بارش در سردترین فصل سال، بارش در خشک ترین فصل سال و بارش در گرم ترین فصل سال در هر طبقه ارتفاعی از طریق جعبه ابزار Raster استخراج شده و بعد از بررسی میزان همبستگی بین این متغییرها با استفاده از معیار VIF متغیرهای با همبستگی بالا حذف شدند. سپس با اجرای آنالیز رگرسیون چندگانه مهمترین متغییرهای موثر بر توزیع ارتفاعی گونه های خانواده لاسرتیده دو متغییر مساحت و بارش در گرمترین فصل سال شناسایی شد. الگوی کلی توزیع سوسماران خانواده لاسرتیده در امتداد شیب های ارتفاعی به صورت تک اوجی بوده و بیشترین تعداد گونه ها در ارتفاع 1475 تا 1675حضور دارند.