تحلیل رگرسیونی عوامل موثر بر رفتارهای محیط‌زیستی گردشگران در جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی بیرجند

Abstract

ریشه مسائل محیط‌زیستی امروز را می‌توان در‌ رفتارهای غیر‌مسئولانه‌ی انسان‌ها با محیط‌زیست دانست. این رفتارها نیز تحت ‌تأثیر عوامل مختلف در محیط‌ بروز می‌نمایند. محیط‌‌های طبیعی و انسانی زمینه‌ساز فعالیت‌های گردشگری هستند و ممکن است رفتارها و فعالیت‌های تفریحی نامناسب گردشگران تأثیر منفی بگذارد و آنها را در معرض آسیب قرار دهد. این پژوهش با هدف مدلسازی رفتارهای محیط‌زیستی گردشگران در شهرستان بیرجند انجام شده است. در روش کار این پژوهش به‌منظور سنجش رفتار گردشگران (متغیر وابسته)، متغیرهای موثر ادراکی، رضایت، نگرش و درگیری فعال (متغیرهای مستقل) از طریق توزیع پرسشنامه بین گردشگران در جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی شهرستان بیرجند ارزشیابی شده‌اند. بدین ترتیب بعد از تکمیل پرسشنامه از در جامعه گردشگران شهرستان بیرجند در شش ماهه ابتدای سال 1398، نتایج به روش رگرسیونی خطی با نرم‌افزار SPSS 13.0 تجزیه و تحلیل شدند. تحلیل آزمون‌های اسپیرمن و پیرسون حاکی از همبستگی بالا بین متغیرهای مورد مطالعه بود. در مدل رفتاری بدست آمده از تحلیل رگرسیونی در جامعه گردشگران بیرجند نشان داد که دو متغیر ادراک گردشگران و رضایت آنها از مکان‌های گردشگری و جاذبه‌های طبیعی بیرجند تأثیر زیادی بر رفتار آنها می‌گذارد. درحالی‌که متغیرهای نگرش و درگیری فعال در مدل رفتاری بی‌تأثیر بودند. در این مدل رفتاری میزان R و R2 بترتیب مقدار 99/0 و 98/0 بدست آمد که بیانگر قدرت برازش بالای مدل است. از نتایج دیگر این تحقیق، معنادار بودن تفاوت رفتاری در جنسیت، سن و میزان تحصیلات در جامعه گردشگران مورد مطالعه است. به‌نظر می‌رسد رفتار محیط‌زیستی گردشگران ناشی از متغیرهای درون‌گرایانه افراد بوده است. بنابراین لازم است به‌منظور تقویت رفتار مسئولانه در گردشگران و ایجاد نگرش و درگیری فعال، اقدامات آموزشی و ترویجی از سوی سازمان‌های مربوطه در دستور کار قرار گیرد.