تأثیر عوامل توپوگرافی در پتانسیل ذخیرۀ کربن دو گونۀ Astragalus gossypinus و Astragalus parrowianus (مطالعۀ موردی: مراتع کوهستانی استان کرمانشاه)

Abstract

با توجه به توان مناسب ذخیرۀ کربن در بافت‌های گیاهی، به‌دلیل افزایش غلظت گاز دی‌اکسید کربن در جو در دهه‌های اخیر به این راهکار توجه جدی شده است. بدین منظور، قابلیت ذخیرۀ کربن دو گونۀ <em>Astragalus gossypinus</em> و <em>Astragalus parrowianus</em> در بخشی از مراتع کوهستانی استان کرمانشاه بررسی شد. محدودۀ مورد مطالعه براساس نقشۀ توپوگرافی و پیمایش صحرایی مشخص شد و واحدهای همگن براساس چهار جهت اصلی و پنج طبقۀ ارتفاعی تعیین و مناطق معرف انتخاب شدند. سپس در هر منطقۀ معرف، سه ترانسکت خطی موازی یکدیگر از بالای دامنه به سمت پایین قرار گرفتند (درمجموع 60 ترانسکت) و به فاصلۀ هر 10 متر در طول ترانسکت، پلات‌ها انداخته شدند (درمجموع 300 پلات) و مقادیر کربن زیست‌تودۀ هوایی و زیرزمینی دو گونه اندازه‌گیری شد. نتایج مقایسۀ میانگین‌ها براساس آزمون SNK هم بیانگر این مطلب بود که کمترین مقدار ذخیرۀ کربن در طبقۀ ارتفاعی (1900-2100) در جهت جغرافیایی شمالی مشاهده شده است. همچنین با توجه به نتایج به‌دست‌آمده می‌توان بیان کرد که قابلیت ذخیرۀ کربن گونۀ <em>Astragalus parrowianus</em> بیشتر از گونۀ <em>Astragalus gossypinus</em> است. این توانایی به این علت است که گون زرد میزان پوشش، زیست‌تودۀ هوایی و زیست‌تودۀ ریشه‌ای بیشتری از گون سفید دارد که به‌تله‌انداختن و ذخیرۀ بیشتر کربن آلی را سبب شده است.