ارتباط بینامتنی سروده‌های قاصد و حافظ

Abstract

در این جستار تلاش بر آن است تا پس از طرح مبانی نظری بینامتنیت و شرح اندکی از زندگی حاجی بکر آقای حویزی متخلص به قاصد، شاعر فارسی‌گوی کُرد عراقی، پیوند و ارتباط غزلیات وی با سروده‌های حافظ شیرین‌سخن به شیوه‌ی توصیفی-تحلیلی برمبنای نظریه‌ی بینامتنیت بررسی و تحلیل شود. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که سبک غزل‌های قاصد را شاید بتوان به دو دسته‌ی مستقل و بینامتنی یا مکالمه‌ی بیناد تقسیم نمود. سبک مستقل و به عبارتی دیگر سبک خودانگیخته‌ی قاصد در غزل‌های فراوانی از وی مشهود است. سبکی که با وجود داشتن ویژگی‌های امروزی به شیوه‌ی عراقی هم متمایل است و در این شیوه قاصد با داشتن پشتوانه‌های فرهنگی و تجربی خویش با خواجه‌ی شیراز و دیگر بزرگان ادب پارسی همنوا می‌شود. در سبک مکالمه‌ی بیناد یا بینامتنی گرایش وافر صوری و محتوایی وی را به کلام حافظ می‌توان دید. در دیوان قاصد حضور و کاربست متن و شعر حافظ به صورت سه مقوله‌ی بینامتنیت صریح و اعلام شده، بینامتنیت غیرصریح و پنهان‌شده و بینامتنیت ضمنی است.