مطالعه و بررسی کانی‌سازی توریم در کانسار آهن اکسید - آپاتیت چغارت، ناحیه‌ی معدنی بافق، منطقه‌ی ایران مرکزی

Abstract

میزبان کانسار آهن اکسید- آپاتیت (IOA) چغارت، ریولیت­های با سن کامبرین آغازین است. بررسی­های پرتوسنجی و طیف­سنجی زمینی منطقه­ی دگرسانی در حاشیه­ی توده­ی ماده معدنی منیتیت- آپاتیت چغارت نشان داد که در منطقه­ی برشی ناهنجاری­های پرتوزایی گامای مربوط به عنصر توریم وجود دارد. تجزیه­ی شیمیایی نمونه­های این منطقه­ توسط طیف­سنجی پلاسمای جفت شده­ی القایی) (ICP-MS حاکی از کانی­سازی توریم است. مطالعات کانی­شناسی به وسیله­ی میکروسکوپی نور عبوری و انعکاسی، ریزتجزیه­ی ردیاب الکترونی) (EPMA نشان می­دهد که کانی­های اصلی توریم در این منطقه شامل توریت و اسفن هستند. مجموعه­ی کانی­های دگرسانی مرتبط با کانی‌سازی توریم در چغارت شامل آلبیت ± ارتوکلاز + کالک سیلیکات (اکتینولیت ـ اوژیت ـ دیوپسید) + کربنات (کلسیت) + منیتیت + پیریت ± کالکوپیریت ± گالن + اسفن+ روتیل ± میکروکلین ± آپاتیت (دگرسانی Na-Ca-Fe) تشخیص داده شد. حضور منیتیت، پیریت و کالکوپیریت پاراژنز با توریت و ناهنجاری منفی Eu در نمونه‌های منطقه­ی کانی‌سازی توریم می‌تواند حاکی از شرایط کاهشی سیال عامل کانی‌سازی توریم باشد. الگوهای مشابه توزیع عناصر خاکی نادر بهنجار شده نسبت به کندریت و گوشته، در ریولیت‌های میزبان و منطقه­ی کانی‌سازی توریم پیشنهاد می‌کند که منشأ توریم، ماگمای ریولیتی کمان- قاره‌ای است.