بررسی جهش‌یافته‌های حاصل از پرتودهی گاما در سویا

Abstract

لاین‌های خالص جهش‌یافته⁽¹⁾ زودرس سویا که حاصل جهش زایی در اثر پرتودهی گاما به وسیله^{ء 60}Co با دزهای جذبی 100، 150، 200 و 250 گری بودند, به منظور ارزیابی صفات زراعی و مقایسه^ءعملکرد آنها با دو رقم تجارتی کلارک و ویلیامز, در دو منطقه کرج و الشتر (خرم آباد) در قالب طرح آزمایشی شبکه‌ای ساده 7*7 متر در دو تکرار کاشته شدند. در کرج, بین عملکرد لاین‌های جهش‌یافته و عملکرد آنها در مقایسه با رقم ویلیامز تفاوت معنی دار آماری در سطح 1% و با رقم کلارک در سطح 5% وجود داشت. لاین شماره 47 با عملکرد 4782 کیلوگرم دانه در هکتار, رتبه اوًل و لاین شماره 38 با 4722 کیلوگرم دانه در هکتار رتبه دوّم را داشت و تعدادی از لاین‌ها 10 تا 12 روز نسبت به ارقام تجارتی شاهد زودرس‌تر شدند. درالشتر, عملکرد دانه‌ای لاین‌های جهش‌یافته نسبت به رقم تجارتی و پرمحصول ویلیامز تفاوت معنی‌دار آماری در سطح 5% داشت. بالاترین عمکرد دانه‌ای به لاین 47 اختصاص داشت که معادل 3147 کیلوگرم در هکتار بود. دوره رویش آن نیز حدود دو هفته نسبت به رقم زودرس کلارک کوتاهتر بود. تجزیه و تحلیل عملکردهای دانه‌ای دو منطقه کرج و الشتر نشان دادند که عملکردهای دانه‌ای 15 لاین جهش‌یافته نسبت به رقم تجارتی کلارک و 36 لاین جهش‌یافته نسبت به رقم تجارتی ویلیامز برتری داشتند. لاین جهش‌یافته 18 با عملکرد دانه‌ای 3643 کیلوگرم در هکتار رتبه اوًل را داشت و در هر دو منطقه نسبت به دو رقم تجارتی شاهد (کلارک و ویلیامز) زودرس‌تر بود.