بررسی و تحلیل آماری ارتباط ژئوشیمیائی عناصر پرتوزا موجود در لایه های رسوبی فسفات دار در منطقه تاقدیس کوه لار- زاگرس.

Abstract

لایه‌های‌رسوبی سازند پابده که حاوی مقدارهای مختلف فسفات، به صورت کانی اصلی خانواده‌ی آپاتیت هستند، بررسی شد. به منظور تعیین عناصر شیمیایی موجود از نتیجه‌های تجزیه‌های عنصری با استفاده از تکنیک‌های پراش پرتو ایکس( XRD<strong>)</strong>و فلوئورسانی پرتو ایکس <strong>(</strong>XRF<strong>)</strong> استفاده شد. با توجه به اهمیت ارتباط ژئوشیمیایی عنصرها، برای شناسایی و تحلیل همبستگی آن‌ها در این مقاله روش‌های آماری و تجزیه‌ی خوشه‌ای و تجزیه به عامل‌های اصلیبه کار گرفته شد. استفاده از این روش‌ها برای تحلیل آماری مؤلفه‌های اصلی بر روی نتیجه‌های تجزیه‌‌ی فلوئورسانی پرتو ایکس نمونه‌های این پژوهش بسیار مناسب بوده است. به طور ویژه مؤلفه‌ها (عنصرها و ترکیب‌های موجود) برای 54 نمونه‌ی انتخاب شده (با بیش‌ترین مقدار P₂O₅) شناسایی شد که آن‌ها به‌خوبی ارتباط ژئوشیمیایی عناصر پرتوزا و عناصر خاکی نادر با کانی فسفات را نشان می‌دهند. براساس نتیجه‌های حاصل از ماتریس همبستگی مؤلفه‌ها بعد از چرخش با روش دایرکت ابلیمین، و با بهنجار کردن به روش کایزر، مقدار مؤلفه‌ها و نسبت بین آن‌ها نشان داده شده است و نتیجه‌های تجزیه‌‌ی فلوئورسانی پرتو ایکس به خوبی به دو مؤلفه‌ی اصلی تقسیم‌بندی شد.