مدل‌سازی ناهنجاری عناصر پرتوزای سلماس به وسیله‌ی داده‌های اکتشافی در محدوده‌ی 1:50000 (مطالعه‌ی موردی)

Abstract

با توجه به اهمیت روش‌های پرتوسنجی در اکتشاف عناصر پرتوزا به ویژه دو عنصر پرتوزای اورانیم و توریم، در این پژوهش از داده‌های ژئوفیزیک هوایی پرتوسنجی (تهیه شده توسط سازمان انرژی اتمی ایران) و روش دورسنجی، برای اکتشاف ناحیه‌ای عناصر پرتوزای منطقه استفاده شده است. ابتدا حجم بالایی از داده‌های رقومی پرتوسنجی پردازش، طبقه‌بندی و تحلیل، و با استفاده از روش‌های آماری، ناهنجاری از منطقه‌های زمینه جدا شدند. با بررسی‌های زمین‌شناسی و دورسنجی انجام شده در محدوده‌ی ناهنجاری‌های واقع در برگه‌ی 1:50000 سلماس، تازه شهر و پیمایش‌های انجام شده در این محدوده، این نتیجه حاصل شد که واحدهای پرتوزای محدوده‌ی مطالعاتی بیش‌تر شامل گرانیت‌های وابسته به یک منطقه‌ی کششی درون صفحه‌ای و یا یک منطقه‌ی کششی پس از برخورد و رسوبات جوان منطقه است. با در نظر گرفتن اهمیت بالای لایه‌ی اطلاعاتی ژئوفیزیک هوایی در شناسایی و پی‌جویی عناصر پرتوزا، با تلفیق این نقشه‌ها با داده‌های ماهواره‌ای و زمین‌شناسی، منطقه‌های امیدبخش برای عناصر پرتوزا معرفی شدند، سپس اقدام به ارزیابی نهایی پتانسیل عناصر پرتوزای منطقه برای کنترل زمینی شد. با توجه به مقدار بالای اورانیم توده‌ی نفوذی گرانیت قوشچی و غنی شدگی بالای آن نسبت به نواحی دیگر، به نظر می‌رسد که ماگمای به وجود آورنده‌ی این توده‌ها، دارای مواد پرتوزای بالایی بوده و آن‌ها را با خود به سطح حمل کرده است، ولی شرایط لازم برای تشکیل ذخیره‌ی اورانیم وجود نداشته است. <br />