شناسایی و تحلیل الگوهای همدید موجد کولاک فراگیر برف در شمال غرب ایران

Abstract

کولاک برف مخاطره­ای جوّی است که رخداد آننظمسامانه­های حمل و نقل وانتقال انرژی را برهم می­زند. از اینرو هدف این پژوهش شناسایی الگوهای همدید و بررسی کمیّت­های پویایی و گرماپویایی مؤثر در رخداد کولاک فراگیر برف در شمال­غرب ایران، که از مناطق مستعد رخداد این پدیده است، می­باشد.ابتدا روز نمونه با کولاک فراگیر روزیدر نظر گرفته شد که در آن بیش از 50 درصد ایستگاه­های همدید منطقه کدهای هوای حاضر بین 36 تا 39 را در آن روز ثبت کرده­ باشند.در ادامه پس از شناسایی روزهای رخداد این پدیده طی دوره زمانی 2009-1987، جهت تحلیل همدید داده­های 4 بار در روز فشار، دما، اُمگا، رطوبت ویژه، مؤلفه­های مداری و نصف­النهاری در تراز دریا، 1000، 850 و 500 هکتوپاسکال از پایگاه­هایNCEP/NCARدریافت و نقشه­های آن با نرم­افزار GrADSترسیم گردید. نتایج بررسی چشمی 11 مورد کولاک فراگیر،دو الگوی متفاوت را نشان داد. در ترازهای زیرین جو شیو فشار بین پرفشار شمال اروپا و کم­فشار مدیترانه سبب ایجاد ناپایداری می­گردید و در ترازهای بالایی جو گسترش ناوه شمال روسیهشرایط واگرایی بالایی را فراهم می­کرد.در پایانبررسیشاخص­های ناپایداری در سه ایستگاه جو بالای منطقه(ایروان، تبریز و کرمانشاه)نشان داد کهشاخصTTشرایط ناپایداری را بهتر از سایر شاخص­ها آشکار­می­کند.