بررسی تاثیر تغییرات اقلیمی بر الگوی توزیع زمانی ومکانی خشکسالی درایران با استفاده از شاخص تبخیر وتعرق گیاه مرجع(ETo )

Abstract

عوامل متعددی درپیدایش خشکسالی موثرند،که تغییر ودخالت درآنهابه منظورجلوگیری ازیروز ووقوع آنها،از توان بشر خارج وغیرممکن است.روی همین اصل،امکان داردکه این شرایط درهرمنطقه از سطح کره زمین درکشور های غنی وفقیر ،مرطوب وخشک ،پیشرفته ودرحال توسعه وغیره اتفاق افتد.در این تحقیق داده‌های هواشناسی جمع‌آوری‌شده از 19ایستگاه‌های هواشناسی در طی 2003-1961ایرانو با استفاده از یک شاخص مرکب (CI) از خشکسالی‌های هواشناسی به تجزیه‌وتحلیل ویژگی‌های زمانی و مکانی خشکسالی در ایران پرداخته شد. فرکانس وقوع، حوزه و شدت خشکسالی هواشناسی محاسبه و برای آشکار ساختن الگوهای وقوع زمانی و مکانی در بخش‌های مختلف موردبررسی قرارگرفتند و سپس با رویکرد پویایی سیستم اقدام به شبیه‌سازی اثرات در جنبه‌های مختلف گردید.مقادیر ET_o در همه ایستگاه­ها در ماه ژولای به بیشترین مقدار خود رسیده است. همچنین در تمامی ایستگاه­ها، مقادیر ET_o از ماه ژانویه تا ژولای افزایش و سپس تا ماه دسامبر کاهش‌یافته است.متوسط سالانه کل ET_oایران در دوره 1961 تا 2003 حدود 1154 میلی­متر می­باشد. متوسط سالانه ET_o در ایران روندی صعودی با 9/2 میلی­متر بر سال (mm/yr) در طول این دوره را نشان داد. بیشترین مقدار ET_oدر سال 1970 (mm/yr 1309) و سپس در سال‌های 1999 و 2001 (mm/yr 1308) اتفاق افتاده است و کمترین مقدار آن در سال‌های 1979 (mm/yr 893) و 1990 (mm/yr 974) مشاهده گردید.