تدوین مدل استراتژیک و رویکرد توسعه پایدار گردشگری در مناطق کویری با استفاده از ماتریس Swot ، Space ، Qspm (مطالعه موردی: مناطق کویری استان یزد)

Abstract

توریسم سیستم پیچیدهای است که ابعاد مختلف زندگی انسانی )اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی زیست محیطی و کالبدی( را تحت تأثیر قرار میدهد. در این میان مناطق کویری به عنوان یکی از مناطق اولویتدار برای توسعه اکوتوریسم در بسیاری از مناطق جهان مورد توجه قرار گرفته است. ایران با دارا بودن عرصههای کویری و بیابانی به عنوان یکی از مناطق دارای پتانسیل در زمینه توسعه اکوتوریسم بیابان و کویر مطرح است. اما هنوز استراتژیهای مشخصی نسبت به توسعه گردشگری در مناطق کویری تدوین نشده و مدل مشخصی وجود ندارد. لذا این مقاله به دنبال پاسخگویی به این سوالات اساسی است که استراتژیهای اولویتدار جهت دستیابی به توسعه پایدار گردشگری در مناطق کویری استان یزد کدامند؟ مدل استراتژیک توسعه پایدار گردشگری در مناطق کویری چیست؟ به این سوالات از روش پیمایشی و روش برنامهریزی استراتژیک استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که اولاً، گونه استراتژیهای توسعه گردشگری در مناطق کویری استان یزد در گروه استراتژیهای تدافعی قرار میگیرند؛ یعنی استراتژیهایی که در راستای کاهش نقاط ضعف و از بین بردن تهدیدها تدوین شدهاند. ثانیاً، استراتژیهای مدیریتی نسبت به سایر استراتژیها در اولویت بالاتری قرار دارند. در پاسخ به سوال دوم این نتیجه حاصل شد که اولویتدار بودن استراتژیهای مدیریتی به معنای نادیده انگاشتن سایر استراتژیهای توسعه گردشگری نیست زیرا اجرای مجموعهای از سیاستها و راهبردها در مناطق کویری در پرتو اتخاذ رویکرد )مدل( یکپارچه برنامهریزی توسعه گردشگری امکانپذیر است.