تأثیر تنظیم‌کننده‌های رشد بر ریزازدیادی پایه‌رویشی GF677 در شرایط محیط‌کشت مایع

Abstract

ممقدمه: پایه GF677 (دو‌رگ بین هلو و بادام)، یک پایه مناسب برای هلو، شلیل و بادام است که به طور گسترده در سراسر دنیا استفاده می-‌شود. به دلیل کارایی کم ازدیاد از طریق قلمه، کشت‌بافت روشی مناسب و سریع برای ازدیاد این پایه است. در محیط مایع تماس بافت گیاهی با محیط‌کشت بهتر، تکثیر سریعتر، و هزینه تولید کاهش می‌یابد. بنابراین هدف این تحقیق بهبود پرتکل ریزازدیادی پایه GF677، با استفاده از محیط‌کشت مایع بود.<br /> مواد و روش‌ها: در این تحقیق ریزنمونه‌های گره ضدعفونی شده در محیط‌‌کشت‌‌های MS، B5 و WPM در حالت مایع حاوی هورمون-‌های BA (بنزیل‌آدنین)، در پنج غلظت 25/0، 5/0، 1، 2 و 4 میلی‌‌گرم بر لیتر و IBA (ایندول-3- بوتیریک اسید)، در چهار غلظت 0، 1/0، 25/0 و 5/0 میلی‌‌گرم بر لیتر بررسی شد. آنالیز داده‌‌ها اساس روش آماری فاکتوریل در قالب طرح کاملاٌ تصادفی و مقایسات میانگین داده‌‎ها به روش آزمون LSD در سطح احتمــال 5% انجام شد. <br /> نتایج و بحث: نتایج نشان داد که حداکثر تعداد شاخساره (44/2 شاخساره) در محیط مایع WPM با غلظت 1 میلی‌‌گرم در لیتر BA ‌و بلندترین طول شاخساره‌ها در محیط‌‌کشت حاوی 1 میلی‌‌گرم در لیتر BA و 25/0 میلی‌‌گرم در لیتر IBA در محیط‌‌کشت B5 مشاهده شد. این مطالعه نشان داد تعداد شاخساره با افزایش غلظت BA تا غلظت مشخصی افزایش یافت. به نظر می‌رسد که بین غلظت BA و تعداد شاخساره تا یک غلظت خاصی از BA، رابطه مثبت وجود دارد به طوری که تعداد شاخساره در غلظت 1 میلی‌گرم در لیتر BA به بیشترین تعداد خود رسید. در غلظت‌های بالاتر از 1 میلی‌گرم در لیتر BAP، تعداد شاخساره‌ها کاهش یافت. به نظر می‌رسد پایه GF 677 دارای مقادیری از تنظیم‌کننده‌های رشد به صورت درون‌زا باشند، به طوری که کاربرد غلظت کمی از تنظیم کننده‌های رشد برون‌زا برای پرآوری آن‌ها کافی است . به نظر می_رسد مقدار مشخصی از BA برای به دست آوردن بیشترین باززایی مورد نیاز است و غلظت‌های بالاتر BA سبب ایجاد مقدار زیادی کالوس می‌شود که در کشت‌بافت برای تولید شاخساره مناسب نیست.<br /> جهت ریشه‌زایی، شاخساره‌ها را به محیط‌کشت MS جامد حاوی 1 میلی‌‌گرم در لیتر IBA و 5/0 میلی‌‌گرم در لیتر BA منتقل و 33 درصد ریشه‌زایی حاصل شد. گیاهچه‌های ریشه‌دار شده در محیط‌ شامل پرلیت، ماسه و خاک به نسبت 1:2:1 قرار گرفتند. 90 در‌صد نمونه‌‌های انتقال یافته به محیط خاکی زنده مانده و رشد طبیعی داشتند. <br /> نتیجه‌گیری: ریز‌ازدیادی پایه GF677 تحت تأثیر محیط‌‌کشت‌ (MS، B5 و WPM) و تنظیم‌کننده‌های رشد قرار گرفت. محیط‌‌کشت WPM همراه با 1 میلی‌‌گرم در لیتر BA ‌با صددرصد باززایی ریزنمونه‌ها و تولید بیشترین تعداد شاخساره ‌(44/2 شاخساره)، مناسب‌ترین محیط-‌کشت در بین سایر محیط‌‏های کشت مورد استفاده بود.