بررسی اثرات برخی گونه ها ی قارچ تریکودرما بر فاکتورهای رشدی گوجه فرنگی در سه روش مایه زنی

Abstract

سابقه و هدف: گونه های مختلف تریکودرما به عنوان جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی وابزار بیولوژیک موفق در زمینه کشاورزی پایدار مطرح می باشند. این میکرو ارگانیسم ها با دارا بودن توان رقابت غذایی و مکانی بالا، استقرار و اسپورزایی فراوان در محیط ریزوسفر اغلب گیاهان زراعی و غیر زراعی و نیز قابلیت القاء مقاومت در گیاه، نه تنها باعث کاهش عوامل بیمارگر در خاک شده بلکه در برخی موارد موجب تحریک به رشدگیاه می گردند. اثرات مطلوب رشدی قارچ مذکور در رشد گیاه بستگی به عواملی چون نوع گونه قارچ، جدایه های مختلف یک گونه و روش مایه زنی دارد. لذا در این تحقیق سعی شده است تاثیرات کاربرد چهار گونه مختلف تریکودرما با استفاده از سه روش مختلف مایه زنی بر فاکتورهای رشدی گیاه گوجه فرنگی مقایسه گردد.<br />مواد وروشها: اثرات رشدی چهار گونه Trichoderma sp. (T1) ، T. virens (T2)، T. harzianum (T3, T4) و T. koningi (T5) روی گیاه گوجه فرنگی در شرایط گلخانه و در قالب طرح کاملاً تصادفی به صورت فاکتوریل در چهار تکرار انجام پذیرفت. سه روش مختلف تلقیح، شامل بذرمال نمودن ، آلوده سازی خاک و محلول پاشی استفاده شده و کارایی هر سه روش با توجه به جدایه مصرفی ارزیابی شد. مایه تلقیح قارچ با غلظت 107 پروپاگول در هر گرم خاک، 107 اسپور در میلی لیتر و 106×3 اسپور برای هر بذر به ترتیب برای روشهای آلوده سازی خاک، محلول پاشی و بذر مال استفاده شد<br />یافته ها: بر اساس نتایج حاصل، روش خاک مصرف نسبت به دو روش استفاده شده دیگر بر روی فاکتورهای رشدی به ویژه وزن خشک و تر ریشه و اندام هوایی به طور معنی داری موثرتر عمل نمود. تیمار جدایههای T1، T2 و T5 در دو روش آلوده سازی خاک و بذرمال، بیشترین افزایش را در فاکتورهای رشدی مورد بررسی، نسبت به گیاهان شاهد مشخص نمودند. جدایه برتر T1 طول ریشه و ساقه گوجه فرنگی را به ترتیب به میزان 54 و 5/45 درصد، و نیز وزن خشک ریشه و ساقه، به ترتیب به میزان 80 و 60 درصد در مقایسه با شاهد سالم افزایش داد. در بررسی مقایسه میانگین ها به روش LSD، تیمار گیاهان گوجه فرنگی با جدایه های T1 و T2 به ویژه در روش آلوده سازی خاک، تفاوت محسوسی با احتمال 5٪ ندارد.<br />نتیجه گیری: روش آلوده سازی خاک به عنوان روش پیشنهادی تحقیق حاضر معرفی می گردد. همچنین به نظر میرسد بکارگیری جدایه های T1 و T2 جهت فرموله نمودن انفرادی یا ترکیبی به منظور کاربرد در شرایط مزرعه، بتواند در بهبود وضعیت رشدی گیاه گوجه فرنگی و افزایش محصول تاثیر قابل توجهی داشته باشد.