تجزیه گرافیکی روابط متقابل میان صفات در برخی توده‌های طالبی ایرانی با استفاده از روش بای‌پلات

Abstract

طالبی با دارا بودن توده‌های متنوع، یک محصول رایج و نسبتاً مهم در کشور محسوب می‌شود. والدین، نتاج F1 و تلاقی‌‌های معکوس ( جمعاً 49 ژنوتیپ) حاصل از تلاقی هفت توده بومی طالبی ایرانی نام‌‌های ریش‌‌بابا، شاه‌‌آبادی، سمسوری، دستجردی، مگسی، تیل‌‌طرق و ساوه‌‌ای در طی دو سال زراعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. طرح لاتیس سه‌گانه برای 49 ژنوتیپ اجرا شد. نتایج حاصل نشان داد که همبستگی معنی‌داری بین عملکرد و اجزای آن در هر دو سال انجام آزمایش وجود داشت. در بین اجزای عملکرد، سه صفت وزن میوه، ضخامت گوشت و عرض میوه همبستگی معنی‌داری با عملکرد در هر دو سال نشان دادند. همچنین رتبه‌بندی ژنوتیپ‌ها برای صفت عملکرد، تفاوت در ترتیب ژنوتیپ‌ها در طی دو سال انجام آزمایش نشان ‌دادند. رتبه‌بندی ژنوتیپ‌ها بر اساس دو صفت مواد جامد محلول و زودرسی نشان داد که دورگ مگسی × ساوه‌‌ای (G57) و والد دستجردی (G4) در هر دو سال برترین ژنوتیپ‌ها به ترتیب از نظر صفات مواد جامد محلول و زودرسی بودند؛ لذا دورگ مگسی × ساوه‌‌ای (G44) برای تولید ارقام با قند بالا و همچنین والد دستجردی (G4) جهت تولید ارقام زودرس می‌توانند مورد توجه قرار گیرند. همچنین نتایج بدست آمده نشان داد که صفت عملکرد بصورت مستقل از دو صفت مواد جامد محلول و زودرسی عمل می‌کند؛ دو صفت مواد جامد محلول و زودرسی رابطه منفی با یکدیگر داشتند؛ این دو صفت را می‌‌توان همزمان در نظر گرفت و جهت اصلاح آنها اقدام نمود.