ارزیابی شاخص‌های رشد سویا، ریحان رویشی و گاوزبان اروپایی در نسبت‌های مختلف کشت مخلوط

Abstract

یکی از روش‌های ارزیابی بهره‌وری سیستم‌های کشت مخلوط استفاده از شاخص‌های رشد است. به همین منظور و در جهت بررسی شاخص‌های رشدی سویا، ریحان و گاوزبان در نسبت‌های مختلف کشت مخلوط آزمایشی در خراسان شمالی به صورت طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار و 9 تیمار در سال 1390 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل کشت خالص هر یک از گیاهان، نسبت‌های جایگزینی 75% سویا و 25% ریحان، 50% سویا و 50% ریحان و 25% سویا و 75% ریحان و عینا در همین نسبت‌ها با گاوزبان بود. نتایج نشان داد که تیمار 25:75 سویا: ریحان نسبت به سایر تیمارهای مخلوط و تک‌کشتی سویا از تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول بالاتری در طول فصل رشد برخوردار بود. سرعت رشد نسبی سویا در نسبت‌های 75:25 سویا: ریحان و سویا: گاوزبان نسبت به سایر تیمارها ارجحیت داشت و با افزایش سهم سویا از میزان آن کاسته شد. سرعت جذب خالص تک‌کشتی سویا نیز با شروع رقابت درون‌گونه‌ای نسبت به سایر تیمارها کاهش یافت. شاخص‌های رشدی تک‌کشتی گاوزبان در مقایسه با سایر نسبت‌ها در بالاترین سطح خود قرار داشت و با افزایش سهم سویا از میزان آنها کاسته شد. نسبت برابری زمین بر اساس شاخص سطح برگ و ماده خشک بالاتر از یک در اکثر تیمارهای مخلوط نشان¬دهنده برتری کشت مخلوط بر تک‌کشتی بود.