بررسی اثر محلول‌پاشی روی (Zn) بر عملکرد و خواص کیفی دانه دو رقم سویا در کشت تابستانه

Abstract

اثر محلول‌پاشی روی (Zn) بر خصوصیات کمی (اجزای عملکرد و عملکرد دانه) و کیفی (درصد روغن و پروتئین دانه) در دو رقم سویا در کشت تابستانه مورد بررسی قرار گرفت. این بررسی به‌صورت طرح آزمایشی فاکتوریل اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. زمان محلول‌پاشی (هشت‌برگی و غلاف‌دهی) و مقادیر محلول‌پاشی (0، 5/0، 1 و 5/1 لیتر فوسین روی 70 درصد در هکتار) در کرت‌های اصلی و رقم (سحر و ویلیامز) در کرت‌های فرعی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین ارقام، زمان محلول‌پاشی و مقادیر محلول‌پاشی از نظر صفات مورد بررسی اختلاف معنی‌داری از لحاظ آماری وجود داشت. مقایسه میانگین صفات نشان داد که کاربرد روی در مرحله هشت‌برگی به‌صورت محلول‌پاشی، موجب افزایش تعداد دانه در غلاف، عملکرد دانه و شاخص برداشت گردید. محلول‌پاشی به‌مقدار یک لیتر روی در هکتار، نیز باعث افزایش ارتفاع و درصد پروتئین دانه شد. همچنین مقایسه میانگین‌ها نشان داد که رقم سحر (رشد محدود) از نظر غلاف در بوته، عملکرد دانه، درصد پروتئین دانه و شاخص برداشت نسبت به رقم ویلیامز برتر بود و رقم ویلیامز (رشد نامحدود) نیز از نظر تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، تعداد گره در ساقه اصلی، ارتفاع بوته و درصد روغن دانه برتر از رقم سحر بود. همبستگی مثبت و معنی‌داری بین عملکرد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه و شاخص برداشت مشاهده شد. در بین اجزای عملکرد نیز وزن هزار دانه (برای رقم ویلیامز) و تعداد غلاف در بوته (برای رقم سحر) بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه داشتند.